چکیده:
در پی وقوع درگیری بین نیروهای دولتی، سلفیها و کردهای سوریه و درنهایـت تشدید و تطویل بحران داخلی سوریه (٢٠١٣-٢٠١١)، نقش و رویکرد کردهـای سوریه در معادلات سیاسی این کشـور مـورد توجـه زیـادی قـرار گرفتـه اسـت . کردهای سوریه در حال حاضر کنترل سیاسی و اداری بیشتر مناطق کردنشـین را در دست گرفته اند و در قالب دو جنـبش «شـورای ملـی کردهـای سـوریه » و «شورای خلق غرب کردستان » در پی کسب آزادی و حقوق مدنی خود هسـتند. در این میان ، بررسی واقع بینانه بودن خواسته های کردها با توجه به ظرفیت هـا و دشواریهای پیش روی آنها در تحولات آتی سوریه مسئله ای بسیار مهـم اسـت . واقعیت این است که در سال های پـس از ٢٠٠٣ و بـا تثبیـت جایگـاه کردهـای عراق در سطح داخلی این کشور، مـوجی از تقاضـاها از سـوی کردهـای سـوریه برای دفاع و ابراز هویت خود به نقطه حساسی رسیده است . اما در مسیر تحـرک کردهای سوری برای کسب خواسته هایشان مانند اداره محلی مناطق و یا ایجـاد منطقه فدرال در مناطق کردنشین مجموعه ای از دشواریهای داخلی، منطقه ای و بین المللی وجود دارد. پیچیدگیهای منطقه ای و الزامـات بـین المللـی، اکنـون موضوع کردها را به یک مسئله تبدیل کرده است . در مقاله حاضـر، راه حـل هـای احتمالی این مسئله وارسی میشود و بر این پرسش تمرکز میکنیم که با توجـه به مجموعه ای از پتانسیل ها و دشواریهای سخت افزاری و نرم افـزاری، کردهـای سوریه کدام یک از گزینه های ادغام ، خودمختاری و استقلال را در پـیش دارنـد؟ طبیعی است که پردازش و آزمون هریک از سناریوها مستلزم الگـویی مناسـب و داده های گوناگون و جدیـد اسـت . بـر همـین اسـاس از «الگـوی سـنجش وزن اقلیت های قومی» بهره خواهیم گرفت تا این فرضیه را مورد آزمـون قـرار دهـیم که قابلیت های سخت افزاری و نرم افـزاری کردهـای سـوریه در کنـار ملاحظـات امنیتی قدرت های دخیل در امور سوریه ، مـانع اسـتقلال و نیـز باعـث کـم رنـگ شدن احتمال خودمختاری کردهای سوریه شده و آن هـا را بـه سـمت خوشـه ای پرتوان در قالب جمهوری عربی سوریه سوق میدهد.
خلاصه ماشینی:
"امـا در این میان پرسشی که در مورد وضعیت کردهای سوریه در شرایط فعلـی و آینـده آنها مطرح میشود این است که با توجه به مجموعه ای از پتانسیل ها و دشواریهـای سـخت افـزاری و نـرم افـزاری، کردهـای سـوریه کـدام یـک از گزینـه هـای ادغـام ، خودمختاری و استقلال را در پیش دارند؟ فرضیه ای کـه در پاسـخ بـه ایـن پرسـش اساسی مطرح میشود این است که قابلیت های سخت افزاری و نرم افـزاری کردهـای سوریه در کنار ملاحظات امنیتی قدرت های دخیل در امور سوریه ، مـانع اسـتقلال و نیز کم رنگ شدن احتمال خودمختـاری کردهـای سـوریه شـده و آنهـا را بـه سـمت خوشه ای پرتوان در قالب جمهوری عربی سوریه سوق میدهد.
ممکن است در شرایط کنونی عمق اختلافات میان دو جناح سیاسـی کـرد در سوریه زیاد نباشد، اما در آینده میتوان انتظار داشـت میـان نیروهـای حـزب اتحـاد دموکراتیک و نیروهای تحت حمایـت و کنتـرل بـارزانی کـه مناسـبات نزدیکـی بـا سیاست های ترکیه در منطقه دارد، اختلافات جدی بـه وجـود آیـد.
همچنین ، احمدسداوودساغلو، وزیر امور خارجه ترکیه ، در مورد ایجـاد اقلیمی خودمختار از سوی کردهای سوری میگوید: «ترکیه ضد حقـوق مـردم کـرد سوریه نیست ، بلکه به شدت مخالف حضور نیروهای حـزب کـارگران کردسـتان در نواحی مرزی ترکیه و سـوریه اسـت و در صـورت وجـود هرگونـه نیـروی نظـامی چریکی در این مناطق ترکیه از نیروهای ارتش برای مقابله با آنان بهـره مـیگیـرد؛ و این مسئله ای است که با صراحت در دیدار با سران شورای ملی کردهای سـوریه بـه آنان ابلاغ کرده ایم (٩/٨/٢٠١٢ ,Nrttv)."