چکیده:
توافق ژنو نقطه عطفی در صحنه سیاست خـارجی ایـران بـه طـور عـام و در مورد مناقشه بر سر برنامه هسته ای ایران به طور خاص بوده است . این توافق اندکی پس از روی کار آمدن دولت روحانی، فضای بین المللی در قبال ایران را تغییر داده و عزم سیاسی دولت جدید برای تعامـل سـازنده بـا دنیـا را در مصداقی عملی به رخ کشیده است . هرچند این توافق اولیه فارغ از کاستیها نیست ، اما تاثیرات مثبت آن در عرصه داخلی و خارجی بسیار قابل ملاحظه است . این مقاله بر آن است تا به طور مشخص به این پرسش پاسخ دهد کـه : «تاثیر توافق ژنو بر تحریم ها علیه ایران چه بوده است ؟». به نظر نویسـندگان توافق ژنو یا برنامه اقدام مشـترک بـه طـور مشـخص در چهـار سـطح تـاثیر عمده ای بر تحریم ها علیه ایران داشته است : الف ) اصل تحریم : اجراییشـدن توافق ژنو به طور مستقیم تخفیف تحـریم هـا را بـه دنبـال داشـته اسـت ؛ ب ) فضای تحریم : این برنامه ، فضای بین المللی تحریم علیه ایران را نیز تضـعیف کرده و مقدمه ساز روند غیرامنیتی کردن ایران و برنامه هسته ای کشور شده است ؛ ج ) تحریم کنندگان : توافق ژنو تا اندازه ای باعث ایجـاد اخـتلاف میـان مجموعه تحریم کنندگان ایران و تغییر وزن و جابه جایی در صف موافقـان و مخالفان تحریم شده است ؛ د) اهداف تحریم : برنامه اقدام مشترک شـکاف و اختلاف نظر در اهداف تحریم ها در مورد دو قطب برچیدن برنامـه هسـته ای ایران و شفافیت و محدودیت برنامه هسته ای ایران را آشکار کرده است .
خلاصه ماشینی:
"اگـر تـأثیر توافـق ژنـو بـر تحـریم هـا علیـه ایـران ، به گونه ای مثبت باشد، در واقع می توان ادعا کـرد کـه یکـی از مهـم تـرین گـام هـای عقب گرد در روند «امنیتی کردن » ایران و برنامه هسته ای برداشـته شـده اسـت ، و یـا به عبارت دیگر گامی رو به جلو به سمت «غیرامنیتی کردن » و تبدیل پرونده هسته ای از پرونده ای امنیتی به پرونده ای سیاسی برداشته شده است ؛ ازاین رو بررسی تـأثیرات توافق ژنو بر تحریم ها علیه ایران بسیار حائز اهمیت است .
گزارش کنگره امریکا تأکید میکند که تحریم ها علیه ایران ممکـن اسـت از طریق اخلال در دستیابی ایران به فناوری خارجی منجر به کند شدن برنامه موشـکی و هسته ای کشور شده باشد، اما ارزیابیهای ایالات متحـده حـاکی از آن اسـت کـه تحریم ها ایران را از توسعه تسلیحات متعارف جدید بـه صـورت بـومی بـاز نداشـته است و همچنین دیگر اهداف تحریم ها (توقف حمایت از تروریسم و نقض حقـوق بشر) نیز برآورده نشده است (٥٠-٤٩ :٢٠١٣ ,Katzman).
این توافق چهره ای معقول تـر از ایـران بـه عنـوان کشـوری کـه دارای عـزم سیاسی برای حل مناقشات خود با جهان است به تصویر کشـیده و فضـایی را رقـم زده است که طرف مقابل دیگر به سهولت نمیتواند ایران و برنامه هسته ای کشـور را تهدید جلوه دهد و بازیگران دیگر را نسبت به ضرورت اعمـال تحـریم هـای بیشـتر علیه ایران متقاعد کند."