چکیده:
پژوهش حاضر با هدف بررسی اثر چالش ذهنی به هنگام یک جلسه فعالیت هوازی وامانده ساز بر زمان دویدن ، میزان درک فشار و غلظت کورتیزول سرمی ورزشکاران مرد و زن نخبه انجام شد. جامعه آماری پژوهش حاضر را تیم های هندبال سوپر لیگ آقایان ، بسکتبال لیگ دسته نخست و فوتبال لیگ دسته دوم خانم های استان آذربایجان غربی تشکیل دادند که از بین آنها ٢٤ نفر (١١ مرد و ١٣ زن ) از ورزشکاران نخبه با شیوة نمونه گیری در دسترس به عنوان آزمودنی انتخاب شدند. آنها سابقه عضویت در تیم ملی و یا کسب عناوین قهرمانی در لیگ را داشتند و آزمون را در دو مرحله با و بدون چالش ذهنی یک فعالیت هوازی وامانده ساز روی نوار گردان انجام دادند. در هر یک از جلسه ها، میزان درک فشار به فاصله زمانی ٢ دقیقه اندازه گیری شدوثبت مدت زمان پیموده شده به منظور برآورد زمان دویدن پس از فعالیت انجام گرفت . به علاوه نمونه های خونی از محل ورید پیش آرنجی آزمودنیها به منظور اندازه گیری غلظت کورتیزول جمع آوری شد. برای ایجاد چالش ذهنی، آزمودنیها برخی محاسبه های ذهنی را از پازل های ریاضی، گرافیکی، پرکردنی و مقایسه ای تشکیل شده بودند در حین فعالیت انجام دادند. این محاسبه های ذهنی از تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آزمون t همبسته و مستقل در سطح معناداری ٠٠٥>P صورت گرفت . ١- مربی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد مهاباد٢- دانشیار، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی٣- استادیار، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد مهاباد٣- استادیار، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد سراب ٤- کارشناس ارشد تربیت بدنی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرج ٥- دانشگاه صنعتی ارومیه ، کارشناس تربیت بدنیاین پژوهش با حمایت مالی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مهاباد انجام شد و محل اجرای آن پایگاه قهرمانی شهرستان ارومیه میباشد. نتایج نشان دادکه زمان دویدن و میزان درک فشار همراه با چالش ذهنی در هیچ یک از گروه های زن و مرد به طور معنی داری تغییر نکرد. در مقابل ، غلظت کورتیزول سرمی به هنگام فعالیت همراه با چالش ذهنی در هر دو گروه زن و مرد به طور معنی داری افزایش یافت ؛ حال آنکه این افزایش در زنان نسبت به مردان بیشتر بود. نتایج به دست آمده از پژوهش حاضر نشان داد؛ به احتمال زیاد درگیری ذهنی و هر نوع فعالیت جانبی که ذهن ورزشکار را از فعالیت اصلی دور کند، نمیتواند به طور مثبت بر اجرای ورزشی ورزشکاران زن و مرد نخبه به هنگام اجرای یک جلسه فعالیت هوازی وامانده ساز روی نوارگردان تاثیرگذار باشد.
خلاصه ماشینی:
لذا با توجه به تناقضات موجود در يافته هاي پژوهش هاي پيشين و از طرفي، اهميت تاثير چالش ذهني در موفقيت و عملکرد ورزشکاران ، پژوهش حاضر با هدف بررسي تاثير چالش ذهني به هنگام يک جلسه فعاليت هوازي وامانده ساز بر زمان دويدن ، ميزان درک فشار و غلظت کورتيزول سرمي روي ورزشکاران زن و مرد نخبه صورت گرفت تا از اين طريق بتوان گام مهمي در جهت ارائه راهکارهايي مناسب به منظور کسب موفقيت ورزشکاران وهمچنين پيشرفت بعد قهرماني ورزش کشور برداشت .
چالش ذهني به هنگام اجراي فعاليت هوازي وامانده ساز بر زمان دويدن ، ميزان درک فشار و غلظت کورتيزول سرمي ورزشکاران نخبه تاثير معني داري دارد.
در مقابل ، غلظت کورتيزول سرمي به هنگام فعاليت همراه با چالش ذهني در هر دو گروه زن و مرد به طور معني داري افزايش يافت و اين افزايش در زنان در مقايسه با مردان بيشتر بود (شکل ١ ب ).
دومين يافته پژوهش حاضر نشان داد که چالش ذهني باعث ايجاد تغير معني دار در ميزان درک فشار آزمودنيهاي زن و مرد نسبت به يک جلسه فعاليت هوازي وامانده ساز نميشودکه اين نتايج با يافته هاي پژوهش آکودو١(٢٠٠٦) و (١٩٩٩) و آذربايجاني و همکاران 1- Acevedo (٢٠٠٩) همسويي دارد (٧،٨).
The Effects Of Mental Challenge During Running On Heart Rate And Salivary Cortisol In Young Active Males, Serb J Sports Sci, 3)4(:149-156.
Cortisol responses to mental stress and incident hypertension in healthy men and women.