چکیده:
در آستانه قیام امام حسین(ع)، گروههای اجتماعی و مذهبی متعددی در کوفه وجود داشته است و این تنوع از همان آغاز تاسیس این شهر، بعنوان یکی از ویژگیهای مهم اجتماعی آن مطرح بوده است.
یکی از عواملی که تاثیر فراوانی در وقوع حادثه عاشورا داشت ، بافت اجتماعی خاص مردم کوفه بوده است . نوع و میزان تاثیرگذاری این خصوصیت اجتماعی کوفه در شکل گیری واقعه عاشورا پرسش اصلی این پژوهش است . همچنین این نکته که نسبت دادن صفت بی وفایی به مردم کوفه در تمامی اعصار پس از حادثه عاشورا تا چه حدی می تواند صحیح باشد می تواند یکی از پرسش های فرعی این تحقیق باشد. بنظر می رسد منسوب نمودن کوفیان به این صفت بطور مطلق نمی تواند منطقی باشد . مقاله پیش رو با روشی توصیفی – تحلیلی به بررسی داده های کتابخانه ای خویش می پردازد.
خلاصه ماشینی:
نکته ای که در اینجا قابل طرح است اینکه در زمان ورود مسلم به کوفـه ، مـردم همـانطور کـه قبلا عنوان گردید عموما متحدد و یک دل بودنـد و حـداقل در ظـاهر همـه ی آنهـا یـک صـدا بـه طرفداری از امام حسین (ع ) برخاسته بودند هر چند عناصری نیز میان آنها بودند کـه مخـالف و یـا بیتفاوت در برابر این جریان بودند اما اکثریت خود را برای یک قیام عمومی آماده کـرده بودنـد و یک حرکت اجتماعی بزرگ در حال شکل گیری بود شیعیان که خبر ورود حضرت مسلم را دریافتند، دسته دسته جهت خیر مقدم و اظهار اطاعـت و فرمانبرداری از او به دیدنش میآمدند و مسلم نیز از استقبال و توجه مردم خوشـحال و خرسـند بود و در همان اجتماع مردم که به دیدنش میآمدند نامه ی حضرت سـید الشـهداء (ع ) را برایشـان میخواند و آنان نیز از خوشحالی گریه میکردند.
اما این واقعیت ماجرا نبوده است ، اولا همه مردم کوفه شیعه نبـوده انـد وشـیعیان بخشـی از جمعیت کوفه را تشکیل می داده اند و ثانیا آن تعداد شیعه ای هم که حضور داشته اند همگی شیعه به معنای واقعی اعتقادی نبوده اند ، بسیاری از آنها تشیع سیاسی داشته اند به ایـن معنـا کـه بـدون اعتقاد به نص صریح در مورد امامت و واجب بودن اطاعت از ایشان معتقد بـه شایسـتگی آنهـا در امور سیاسی بوده اند و بنابراین آنها را نمی توان جزو شیعیان به حساب آورد .