چکیده:
پروژه های بالادستی نفت و گاز آثار متعددی بر منابع زیست محیطی، حیات اجتماعی و بهداشتی انسان ها و نیز مسائل ایمنی و امنیتی دارند که بایستی پیش از صدور مجوز اجرای یک پروژه ، شناسایی و ارزیابی شوند تا اطمینان حاصل گردد که کلیه پیش بینیهای لازم در خصوص نحوة مدیریت پیامدها به منظور آمادگی لازم برای جلوگیری، کنترل و کاهش آثار زیان بار احتمالی ناشی از اجرای یک پروژه انجام شده است . ضروری است شناسایی پیامدها و ارزیابی آن ها همه دورة حیات یک پروژه و پس از آن را نیز پوشش دهد. نظرخواهی از عموم مردم در جریان تهیه گزارش شناسایی و ارزیابی، به گروه های ذینفع همچون مردم محلی، فرصت مشارکت و ارائه نظریات خود و نیز نظارت بر اجرای صحیح گزارش ارزیابی را میدهد. تکلیف شرکت های خارجی به تهیه چنین گزارشی، از قانون و قرارداد نشئت میگیرد که با مفهوم مسئولیت اجتماعی شرکت ها همسو است .
خلاصه ماشینی:
com) مونا آقاسیدجعفرکشفی *1 دانشجوی دکتری حقوق نفت و گاز دانشکدة حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران (تاریخ دریافت : ١٣٩٣/١٢/١١ - تاریخ پذیرش : ١٣٩٤/٠٦/٠١) چکیده پروژه های بالادستی نفت و گاز آثار متعددی بر منابع زیست محیطی، حیات اجتماعی و بهداشتی انسان ها و نیز مسائل ایمنی و امنیتی دارند که بایستی پیش از صدور مجوز اجرای یک پروژه ، شناسایی و ارزیابی شوند تا اطمینان حاصل گردد که کلیۀ پیش بینیهای لازم در خصوص نحوة مدیریت پیامدها به منظور آمادگی لازم برای جلوگیری، کنترل و کاهش آثار زیان بار احتمالی ناشی از اجرای یک پروژه انجام شده است .
از آن پس قوانین پنج سالۀ توسعۀ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور نیز به این موضوع مهم پرداخته اند، از آن جمله است قانون برنامۀ پنجم مصوب ١٣٨٩ش که در بند الف مادة ١٩٢ خود مقرر میدارد: «به منظور کاهش عوامل آلوده کننده و مخرب محیط زیست کلیۀ واحدهای بزرگ تولیدی، صنعتی، عمرانی، خدماتی و زیربنایی موظف اند طرح ها و پروژه های بزرگ تولیدی، خدماتی و عمرانی خود را پیش از اجرا و در مرحلۀ انجام مطالعات امکان سنجی و مکان یابی بر اساس مصوبات شورای عالی حفاظت محیط زیست مورد ارزیابی آثار زیست محیطی قرار دهند».
همچنین به موجب قراردادهای خدمات بالادستی صنعت نفت و گاز ایران و عراق ، پیمانکار مکلف است گزارش شناسایی و ارزیابی آثار اجتماعی پروژه را تهیه و برای تصمیم گیری به سازمان محیط زیست ارائه نماید.