چکیده:
دنیای اسلم بنا به شرایط خاص خود که همانا توسعة روزافزون و اقبال زیاد مردم جهان است ، همواره با دسیسههای معاندان و منفعتطلبان روبهرو بوده است. این مساله تا جایی است که دنیای ادبیات ، خصوصا شعر، با وجود اینکه در آن دلها به هم پیوند می خورد و قلبها نزدیک می گردد، در معرض غرض - ورزی و خصومت قرار گرفتهاست. حتی آن را زمینهای برای اختلف افکنی بین فرق اسلمی قرار دادهاند. اقبال لهوری ، که ارادتش به جهان اسلم و تلش او برای احیای اسلم قدرتمند بر کسی پوشیده نیست، از این اتهامات بی نصیب نمانده است. درسرودههای او اتهاماتی از قبیل توهین به ائمه از جمله امام جعفر صادق)ع( را ابراز داشتهاند که محل درنگ و تامل است. در این مقاله نویسندگان بر آن هستند تا با بررسی و نقد این سرودهها، در مقام پاسخ برآیند. با تحلیل اعتقادات اقبال و نوع نگرش وی به ساحت ائمه ، چهرة واقعی جعفر و صادقی را که در کلم اقبال مورد هجمه و سرزنش قرار گرفته است؛ معرفی می نماییم .
خلاصه ماشینی:
"افکار شائبهساز در آثار اقبال، اشعاری شک برانگیز وجلود دارد بلهگونلهای کله تصلور ملیشلود اعتراض اقبال در حق امام جعفر صادق ع( است : جعفر اندر هر بدن ملت کش است این مسلمانی کهن ملت کش است ملتی را هر کجللا غارتگلری است اصل او ام صادقی یا جعفری است الملللان ام روح جعفلللر المللان المللان ام جعفللللران این ممللان دین او آییلللن او سوداگری است عنتللری اندر لباس حیلدری است یک شلرر بر صادق و جعفر نلزد بر سللر ما مشللت خاکستللر نزد گفت دومخ را خس و خاشاک به شعلة من میلللن دو کافلر پاک به لهوری ، ١٦٨٢، ص٦١٦( نخستین بار در ایران ممانی که در حسینیة ارشاد بزرگداشلتی بلرای اقبلال برگلزار شد، برگزارکنندگان آن مورد اعتراض قرار گرفتند: »اقبال ام پارهای تنگنظری ها و ق او های شتابم دة ابنای رومگار در ایلن بلاب مصون نمانده است.
در کتاب »م ندگی و مبارما تیپوسلطان« این ابیا به شعر فارسی برگردان شده است: اکنون نهر آب شده دریای تند و تیز ساحل اگر رسد به تو ساحل مکن قبول در بامداد روم امل جبرییل گفت آن کو غلم عقل شد آن دل مکن قبول باطل دویی پسند و حق لشریک بود شرکت میلان حق و باطل مکن قبلول ندوی ، ١٦٨١، ص١٨( سراج الدوله و میرجعفر دکنی یکی دیگر ام کسانی که در تاریخ هند به خیانت و وطن فروشلی معلروف اسلت، میرجعفر بنگالی ومیر سراجالدوله حاکم بنگال است که علامه اقبلال در اشلعارش ام وی به بدی یاد می کند."