چکیده:
یکی از مضامین مهم ادبیات داستانی معاصر، انعکاس فرهنگ مردم است و از آنجا که انسان و زندگی و اندیشـة او جزء لاینفک داستان است ، پیوستگی فرهنگ مردم با انسان هم به این قالب ادبی راه یافتـه اسـت . بخشـی از ایـن فرهنگ ، مثل آداب و رسوم اجتماعی ، مذهبی ، پزشـکی و خرافـی اسـت و بخشـی دیگـر شـامل زبـان محـاوره و گویش های محلی ، اشعار و ترانه ها، ضرب المثل ها و بازی هاست . نویسندگان زن معاصر نویسندگانی هستند که بـه فرهنگ مردم توجه خاصی داشته اند. آثار آن ها از سویی عرصة به تصویر کشیدن رابطة انسان ها با این فرهنگ است که نشان می دهد استفادة بجا یا نابجا از این فرهنگ در پرورش و زندگی انسان ها در جامعة داستانی تا حدودی در جامعة واقعی ریشه دارد و از سوی دیگر، آشکار می شود که گاهی این مضامین ، نقابی است بر اندیشه و نیت پنهانی و درونی نویسنده که به او کمک می کند شیوة هنرمندانه تر و گاهی پیچیده تری در خلق اثر داشته باشد. البتـه بـا توجه به جنسیت و بینش نویسنده و زمان و مکان وقوع حادثه ، نحوة انعکاس این مضامین گاهی متفاوت یا همانند می شود و از این منظر هم قابل بررسی است .
خلاصه ماشینی:
در مغرب زمین ، از باستانی ترین و حتی داستانی ترین ادوار تمدن یونان و روم تا قرون جدید، فولکلور الهام بخش بسیاری از نویسندگان ، شاعران ، نمایش نامه نویسان و پژوهنـدگان بـوده و در یکی ـ دو قرن اخیر نیز توجه به آن ، چنان قوت گرفته است کـه جمـع آوری ، تـدوین ، تنظـیم و مقایسة این رشته از معارف بشری دوشادوش فلسفه ، تاریخ ادب ، تـاریخ هنـر و نظـایر ایـن هـا، کرسی دانشگاه ها را به خود اختصاص داده و بحـث و تحقیـق دربـارة فرهنـگ مـردم ، رشـته ای وسیع ، دامنه دار و مستقل شده است و در قرن حاضر نیز روزبه روز به اهمیت و منزلت آن افزوده می شود [٢، ص١٢].
هدف این نوشتار بررسی میزان بهرة داستان های حنـای سـوخته (شـهلا پـروین روح )، چنـار دالبتی (منصوره شریف زاده )، نازلی (منیرو روانی پور)، سه کتاب (زویا پیرزاد)، سرخی تو از من و انگار گفته بودی لیلی (سپیده شاملو)، از ادبیات عامـه و همچنـین تحلیـل کارکردهـا یـا فوایـد باورها و عناصر آن است .
همان گونه که ملاحظه می شود، اشخاص داستان ،که به نوعی نمود انسان های واقعی اند، یـک مقصر ساختگی در ذهن فرض می کنند و برای دفـع آن کـنش هـایی مثـل اسـفند دود کـردن ، تخم مرغ شکستن و نذر و نیاز کردن انجام می دهند که انعکاس دقیق باورهای عامه است .
خیلی مجرب است [٢٥، ص٦٩] ماه سلطان جامی برنجـی را بـه طرفش گرفت : این جام را خانم سادات آورده و گفته باید صلوة ظهر بروی حمام و چهل بـار بـا آن آب روی سرت بریزی تا...