چکیده:
جاماسـب ، وزیـر شـاه گشتاسـب کیـانی، بـه سـبب دانـایی و بـه ویـژه پیشـگوییهـایش ، جایگـاه خاصـی در میــان برخـی مــورخین و اندیشـمندان ایــران و جهــان دارد و نــام و اندیشـه هــای او بـه همــراه ویژگــیهــایش چــون حکمــت و خردمنــدی، در نوشــته هــای تــاریخی و ادبــی پهلــوی، فارســی، عربــی و غربــی بســیاری در دوران قــدیم و جدیــد راه یافتــه و آثــار متعــددی بــه او نسـبت داده مـیشـوند. بیشـتر نوشـته هـا، روایـت هـای نسـبتا مشـابهی از وی بیـان مـیدارنـد و بـه غیــر از دانــایی و خردمنــدی، او را یــک پیشــگو مــیخواننــد کــه بســیاری از وقــایع جهــان را تــا آینـده هـای دور، پـیش بینـی نمـوده اسـت . ایـن مقالـه ضـمن بررسـی اندیشـه هـا و جایگـاه ادبـی، تاریخی، سیاسی و مـذهبی جاماسـب ، بیشـتر در صـدد پاسـخ گـویی بـه ایـن پرسـش مـیباشـد کـه آیا وی آن چنـان کـه بسـیاری معتقدنـد، توانـایی پیشـگویی آینـده را داشـته اسـت ؟ و یـا ایـن کـه در ایـن بـاره ، بـه جـای تـاریخ نگـاری، صـرفا نـوعی تـاریخ سـازی ماننـد بسـیاری از آثـار و وقـایع تاریخی دیگر صورت پذیرفته است ؟
خلاصه ماشینی:
جاماسب و تأملی بر ادبیات و اندیشه های مکاشفه ای و پیش گویانه دکتر بهروز رهبری ١ چکیده جاماسـب ، وزیـر شـاه گشتاسـب کیـانی، بـه سـبب دانـایی و بـه ویـژه پیشـگوییهـایش ، جایگـاه خاصـی در میــان برخـی مــورخین و اندیشـمندان ایــران و جهــان دارد و نــام و اندیشـه هــای او بـه همــراه ویژگــیهــایش چــون حکمــت و خردمنــدی، در نوشــته هــای تــاریخی و ادبــی پهلــوی، فارســی، عربــی و غربــی بســیاری در دوران قــدیم و جدیــد راه یافتــه و آثــار متعــددی بــه او نسـبت داده مـیشـوند.
شرح و بیان مسئله NOORMAGS مســئله ای کــه از گذشــته هــای دور در رابطــه بــا جاماســب و بــیش از همــه در ارتبــاط بــا زرتشت مطـرح بـوده ، ایـن اسـت کـه بـه ایـن دو، پـیش گـوییهـایی را منسـوب مـینماینـد کــه در طــول تــاریخ و دوره هــای مختلــف زمــانی و توســط حکومــت هــا، مــذاهب ، گــروه هــای مختلــف و حتــی مــردم عــادی، مــورد بهــره بــرداری بــه نفــع خــود یــا علیــه مخالفــان قــرار گرفتــه انــد.
پیشینۀ تحقیق دربــارة جاماســب و بــه ویــژه اندیشــه هــا و آثــار پــیش گویانــۀ وی، پــژوهش هــای فراوانــی صورت پذیرفته انـد کـه در ایـن مقالـه بـه معرفـی مهـم تـرین آن هـا خـواهیم پرداخـت .
جاماسب نامه در مــتن هــای ادبــی و تــاریخی گونــاگونی بــه زبــان هــای مختلــف ، جاماســب حکــیم ، وزیــر گشتاســب و نویســندة «جاماســب نامــه « خوانــده شــده اســت ، کتــابی کــه پــیش از ظهـور اسـلام و حتـی در اوایـل دورة اسـلامی نیـز شـهرت داشـته و بـر برخـی جریـان هـای سیاســی، ادبــی، دینــی و تــاریخ نگــاری تــأثیر گــذارده اســت (صــفا،١٣٧٨/ ١: ٢٥٣).