چکیده:
بیشک مسکوکات اشکانی یکی از مهم ترین منابع دست اول پژوهش تاریخ ایران از سده ٣ ق . م تا پایان فرمان روایی اشکانیان در سال ٢٢٤م . به شمار میرود. خیـل سـکه هـای برجـایمانـده بـالغ بـر چهارصدسال حکومت ، شاهد بینظیری است که با شیوه و تـاثیر متنـوع ، اطلاعـاتی درمـورد تـوا ی شاهان ، تشکیلات ضرابخانه ها، شرایط سیاسی و اقتصادی، نوع پوشاک و... دراختیار میگذارند. در این پژوهش ، نتایج آنالیز عنصری نه نمونه سکه نقرة یک درهمی متعلق به گودرز دوم و ٦ عدد سکه متعلق به خسرو دوم به وسیله دستگاه PIXE بیانگر میزان بالای نقره در سکه هـای گودرز دوم و کاهش چشمگیر درصد خلوص نقره در مسکوکات خسـرو دوم اسـت . تحلیـل اقتصادی– سیاسی دورة اشکانی نشان میدهد که این میزان بالای نقره در سکه های گودرز دوم به توان بالای اقتصادی اشکانیان در این مقطع زمانی اشاره داشـته و علـت کـاهش چشـمگ ر درصد خلوص نقره در دورة خسرو دوم را باید در آغاز جنـگ هـای پـنج سـاله ایـران و روم جست وجو کرد که در پایان به شکست ایرانیان و تصرف مجدد تیسفون به دسـت رومیـان در اواخر سال ١٩٧م . انجامید.
خلاصه ماشینی:
تحلیل اوضاع اقتصادی- سیاسی دورة اشکانی (٤٣ میلادی تا ٢٠٨ میلادی) براساس مطالعۀ مسکوکات نقرة گودرز دوم و خسرو دوم ضرب ضرابخانۀ هگمتانه با استفاده از روش PIXE مهناز صالحی گروس ١، علیرضا هژبری نوبری ٢*، مهدی حاجی ولیئی 3 (تاریخ دریافت : ٩٣/٦/٢٩، تاریخ پذیرش : ٩٣/١٢/٢٤) چکیده بیشک مسکوکات اشکانی یکی از مهم ترین منابع دست اول پژوهش تاریخ ایران از سده ٣ ق .
تحلیـل اقتصادی– سیاسی دورة اشکانی نشان میدهد که این میزان بالای نقره در سکه های گودرز دوم به توان بالای اقتصادی اشکانیان در این مقطع زمانی اشاره داشـته و علـت کـاهش چشـمگ ر درصد خلوص نقره در دورة خسرو دوم را باید در آغاز جنـگ هـای پـنج سـالۀ ایـران و روم جست وجو کرد که در پایان به شکست ایرانیان و تصرف مجدد تیسفون به دسـت رومیـان در اواخر سال ١٩٧م .
(خادمی ندوشن ، ٥٧:١٣٥٦) از این زمان به بعد، هرگاه که اشکانیان به برتری های سیاسی دست یافته و یا بر مراکز اقتصادی و راه های تجاری تسلط مییافتند، سکه های معاصـر آن نیز از عیار بالایی برخوردار میباشند؛ (همانجا) بـه عنـوان مثـال ، مقـدار نقـرة (٩٦/٨٦٩ تـا ٩٠/٨٦٣ درصد) موجود در سکه های مهرداد اول ، اشاره به توان بـالای اقتصـادی اشـکانیان در این زمان دارد که درنتیجۀ تصرف راه های تجاری بین النهرین و غنایم حاصـل از غـارت معابـد الیمایی بوده است .