چکیده:
نداشتن مدل برای برآورد تهدیدات آتی که می توانند اثر منفی بر امنیت ملی بگذارند، همواره دغدغه اصلی و مستمر مقامات بوده است . در این راستا هدف تحقیق ، ارائه الگوی بومی ارزیابی تهدیدات ج.ا.ا. بوده و تحقیق به دنبال پاسخ گویی به این سوال است که الگوی بومی ارزیابی تهدیدات ج.ا.ا. کدام است ؟ روش انجام این تحقیق ، توصیفی و نوع آن کاربردی بوده و تبیین مبانی نظری و عوامل موثر بر تهدیدات با استفاده از منابع کتابخانه ای و انجام تحقیق به روش میدانی با برگزاری جلسات نخبگی و ابزار مصاحبه با صاحب نظران و پرسشنامه (جمعا ٦٠ نفر) صورت گرفته است . نتیجه این تحقیق ارائه یک الگوی ریاضی برای سنجش تهدیدات است که با کمک آن می توان ازاین پس در کنار روشهای تحلیلی و کیفی متداول کنونی ، با تهیه نرمافزار مناسب ، از رایانه نیز برای برآورد و سنجش تهدیدات استفاده نمود. در این مدل با محاسبه شاخص های شدت و احتمال وقوع تهدید و به کمک اوزان مستخرج از نظرات خبرگان، تهدیدات، مورد ارزیابی و سنجش قرار می گیرند
خلاصه ماشینی:
جدول (١): شاخص های سنجش شدت و ضعف تهدید ازنظر «بوزان » (بوزان : ١٣٧٨: ١٦٦) شرایط نوع تهدید شدید ضعیف تراکم و گستره خاص و متراکم پخش و پراکنده فوریت مکانی نزدیک دور فوریت زمانی قریب بعید میزان اثر زیاد کم عمق زیاد کم به منظور سنجش امنیت ، کارشناسان و اندیشمندان مسائل امنیتی ، اقدام به مفهوم سازی و شناخت بیش تر تهدید و زمان وقوع و تفکیک و دسته بندی مفاهیم آن نموده و با شاخص سازی سعی در کمی کردن و سنجش آن نموده اند که کاری است بس دشوار با نتایج مورد تردید!
جدول (٢): شاخص های سنجش شدت و ضعف تهدید (افتخاری ، ١٣٨٥: ١٨٢- ١٧٧) شرایط نوع تهدید شدید ضعیف عمق تهدید تهدید منافع بنیادین تهدید منافع حاشیه ای دامنه تهدید وسیع محدود زمان تهدید قریب بعید مکان تهدید نزدیک دور توان تهدید قوی ضعیف در مقام ارزیابی تهدیدات ، باید به این سؤال پاسخ داد که آیا اگر تهدید عملی شود پیامدهای جدی به دنبال خواهد داشت ؟ برآورد تهدید به این سبک ، از مسائل اساسی امنیتی است .
این متغیر خود از تعدادی متغیر جزء (زیر متغیر) تشکیل شده که مهم ترین آن ها عبارت اند از: جدول (٧): مهم ترین شاخص های سنجش توانمندی طرف تهدیدکننده وضعیت اقتصادی برخورداری از سلاح هسته ای سطح فناوری تعداد نیروهای مسلح جمعیت آموزش روحیه وسعت سرزمین انسجام سیاسی تجهیزات نظامی انسجام اجتماعی مدل سازی سنجش تهدیدات با توجه به تعدد معیارهای مذکور، بهترین تکنیک برای مدل سازی ، تکنیک های تصمیم گیری چند معیاره چند متغیره در نظر گرفته شد.
در این تحقیق دو معیار کلی شامل شدت و احتمال وقوع تهدید برای ارزیابی تهدیدات در نظر گرفته شده است .