چکیده:
توسعهی یادگیری سازمانی بهوجود شرایط و زمینهای مناسب نیاز دارد. در این میان، نقش عوامل انسانیاجتماعی در ایجاد سازمان یادگیرنده بسیار تعیین-کننده است. شناخت بهتر نقش رهبری و رهبری تسهیل¬کنندهی یادگیری سازمانی می¬تواند به ایجاد آمادگی لازم برای توسعهی سازمان یادگیرنده کمک کند. از اینرو، در پژوهش حاضر به بررسی نقش رهبری تحولگرا در توسعهی یادگیری سازمانی پرداخته می¬شود و رابطهی بین پنج بعد اصلی رهبری تحولگرا (شناخت شخصی، ترغیب ذهنی، رهبری حمایتی، ارتباطات الهام¬بخش و تبیین چشمانداز) با شش بعد یادگیری سازمانی در سه لایه فردی، گروهی و سازمانی بررسی میشود. روش تحقیق، توصیفی و از نوع همبستگی است. قلمرو آماری آن نیز شامل مدیران شرکت¬های پتروشیمی و شرکت¬های مهندسی مشاور و ساخت و نصب پتروشیمی کشور (950 نفر) است که با نمونهگیری تصادفی انجامشده و 295 نفر از آنها بهعنوان نمونه انتخاب شدند. نتایج تحلیل داده¬ها با کمک الگوی معادلات ساختاری نشان می¬دهند که رهبری تحول¬آفرین و همهی ابعاد آن تاثیر مستقیم و قابل توجهی بر توسعهی سازمان یادگیرنده دارند و رهبری تحول¬آفرین میتواند زمینهی اجتماعی مناسبی برای توسعهی یادگیری سازمانی فراهم سازد.
خلاصه ماشینی:
نتایج تحلیل داده¬ها با کمک الگوی معادلات ساختاری نشان می¬دهند که رهبری تحول¬آفرین و همهی ابعاد آن تأثیر مستقیم و قابل توجهی بر توسعهی سازمان یادگیرنده دارند و رهبری تحول¬آفرین میتواند زمینهی اجتماعی مناسبی برای توسعهی یادگیری سازمانی فراهم سازد.
بنابراین، کلید درک موفقیت و شکست توسعهی سازمان یادگیرنده، شناخت و ایجاد شرایط و زمینهی مناسب برای اجرای مؤثر فرایندهای یادگیری سازمانی است.
نظریهی بنیادین رهبری تحول¬آفرین بهوسیلهی برنارد باس ارایه شده است که وی آن را فرایند نفوذ آگاهانه در افراد یا گروهها برای ایجاد تغییر و تحول در وضع موجود و کارکردهای سازمان بهعنوان یک کل تعریف می¬کند (موعظی، 1382).
رابطهی رهبری تحولآفرین با یادگیری سازمانی دو تن از صاحب¬نظران با استفاده از رویکرد عملگرایی و با بهره¬گیری از روش مصاحبه با مدیران و بررسی عینی چهار سازمان، پنج ویژگی را برای سازمان¬های یادگیرنده برشمرده¬اند که یکی از آنها وجود رهبران دارای بینش است.
الگوی مفهومی پژوهش فرضیههای تحقیق با توجه به مباحث بیانشده و الگوی مفهومی پژوهش در مورد تأثیر رهبری تحولآفرین بر توسعهی یادگیری سازمانی، فرضیهی اصلی و فرضیههای فرعی تدوینشدهی این پژوهش، عبارتند از: فرضیهی اصلی: رهبری تحول¬آفرین بر توسعهی یادگیری سازمانی تأثیری مثبت دارد.
شاخص¬های برازش اثر رهبری تحولآفرین بر توسعهی یادگیری سازمانی شاخصها مقدار مجاز اعداد بهدستآمده نتیجه نسبت کای دو به درجهی آزادی x2/df<3 53/2 برازش مناسب مقدار پی (P-Value) <0.
در مجموع می¬توان گفت برای توسعهی یادگیری سازمانی و حرکت بهسوی الگوی سازمان یادگیرنده، وجود رهبر یادگیرنده و صاحب بینش ضروری است.
Shaping a Learning Organization Through the Linkage of Action Research, Organizational Development Journal, Vol. 16, No. 3, pp.