چکیده:
رودخانهها نسبت به حرکات تکتونیکی حساس هستند و رابطه نزدیکی بین لندفرمهای رودخانهای و حرکات تکتونیکی وجود دارد. شاخصهای ژئومورفیک بهعنوان ابزاری برای مشخص کردن ساختارهای جدید و فعال این حرکات به کار میروند. بهعلت وجود شواهد تکتونیکی فعال در منطقه اسکوچای، مانند دگرشیبیها، وجود گسل، تراسهای رودخانهای و غیره به محاسبه شاخصهای مربوط به اندازهگیری میزان تکتونیک فعال منطقه پرداخته شده است. در این پژوهش شاخصهای زیر برای حوضه اسکوچای مورد استفاده قرار گرفتهاند. شاخص شیب طولی رودخانه (SL)، شاخص عدم تقارن آبراهه (AF)، شاخص نسبت عرض کف بستر دره به ارتفاع آن (VF)، شاخص شکل حوضه) S(B و شاخصهای AF (وسعت مخروط افکنه) و SF مخروط افکنه که رابطه بین وسعت مخروط و وسعت حوضه و شیب مخروط و شیب حوضه را بیان کرده و تاثیر تکتونیک در شکلگیری مخروطها (شیب و وسعت آنها)را بیان میکند، بر روی حوضه محاسبه شد. تمامی این شاخصها از نقشههای زمینشناسی و توپوگرافی منطقه استخراج و سپس وارد GIS شد و سپس محاسبات مربوط به آنها انجام شد و در طبقاتی با فعالیت تکتونیکی خیلی زیاد، زیاد، متوسط و کم، قرار گرفت. نتایج دادههای حاصل از تحلیلهای توپوگرافی، شواهد زمینریختشناسی حاصل از مشاهدات میدانی و مقادیر بهدست آمده از شاخصهای ژئومورفیک و بررسی شواهد حاکی از فعال بودن نئوتکتونیک در حوضه است و حوضه براساس طبقهبندی LAT در کلاس دو قرار میگیرد که نشاندهنده فعالیتهای نئوتکتونیکی بالا در حوضه است و مخروطافکنه حوضه در محیط فعال تکتونیکی تشکیل شده است. مقادیر کمی بهدست آمده از شاخصهای ژئومورفیک را شواهد ژئومورفولوژیکی منطقه تایید میکند.
خلاصه ماشینی:
هدف از پژوهش حاضر بررسی اثر تغییرات به وجود آمده در کاربری و پوشش اراضی حوضه آبریز سد علویان در بازه زمانی ٢٠١٣-١٩٨٧، برروی سیل خیزی حوضه و دبی رواناب است و بدین منظور ابتدا با استفاده از نقشه گروه هیدرولوژیکی خاک که نشان از حساس بودن منطقه دارد و نقشه کاربری و پوشش اراضی مربوط به دوره های زمانی ١٩٨٧، ٢٠٠٠و ٢٠١٣ شماره منحنی (CN) منطقه برای هر دوره زمانی به دست آوردیم و سپس با استفاده از این نقشه ها، میزان نگهداشت خاک (S)را محاسبه کردیم و در نهایت میزان رواناب حاصل از شبیه سازی بارش ١٠٠ میلی متری از طریق مدل SCS برآورد گردید که نتیجه حاکی از افزایش رواناب یا به عبارتی سیل خیز شدن حوضه بر اثر تغییر کاربری و پوشش اراضی است .
با توجه به وجود رابطه بین بارش و دبی در بازه های زمانی تعیین شده ، تغییر کاربری باغ به عنوان یکی از عوامل موثر در کاهش دبی مورد بررسی قرار گرفت و بعد از جداسازی جریان پایه و جریان حاصل از ذوب برف با استفاده از تصاویر ماهواره ای مودیس از دبی کل ، بقیه دبی به عنوان دبی حاصل از بارش در نظر گرفته شد.