چکیده:
برای اداره امور کشور و اصلح نظام اداری تلش های مجدانه ای صورت گرفته تا از کارایی و پاسخگویی لزم در حد مطلوب برخوردار شود. یکی از علل اصلی و مهم اداره کشور توجه کامل و جدی به ارزشهای اسلمی و نقش بنیادین آن در تحول و سلمت نظام اداری می باشد. از اینرو، مقاله حاضر درصدد است تا به تبیین عوامل موثر بر سلمت نظام اداری با تکیه بر آیات قرآن و سیره نظری و مدیریتی امام علی )علیه السلم( با استفاده از روش توصیفی - تحلیلی بپردازد. با تحلیل محتوای منابع اسلمی میتوان چنین نتیجه گرفت که سلمت نظام اداری و رشد ارزشهای اخلقی در آن، از یکسو تحت تاثیر مبانی هستیشناختی و انسان شناختی حاکم بر باورهای افراد سازمانی و از سوی دیگر تحت تاثیر عوامل سهگانه ارزشی، درونسازمانی و برونسازمانی است؛ بنابراین، اعمال سه نوع اصلحات بینشی و اعتقادی، درونسازمانی و برونسازمانی ضروری است.
خلاصه ماشینی:
"بنابراین، رهبران جامعٔە اسلمی و مدیران ارشد و عالی نظام اداری و نیز نزدیکان آنها دارای مسئولیت سنگینتری هستند و سمت سازمانی بالتر آنان به معنای بهره مندی بیشتر از امکانات و منابع عمومی نیست؛ از اینرو، در سیرٔە مدیریتی علی )علیه السلم( نیز دیده میشود که ایشان ضمن سادهزیستی، به دقت به زندگی نزدیکان و کارگزاران خود نیز توجه و نظارت میکردند )دلشاد تهرانی، دللت دولت: آییننامهی حکومت و مدیریت در عهدنامه مالک اشتر(.
دستور حضرت علی)ع( به کعببن مالک مبنی بر مسافرت به منطقٔە کورهالسواد و تحقیق و بررسی عملکرد کارگزاران در آن منطقه و ارسال گزارش به آن حضرت بیانگر این مهم در حفظ سلمت نظام اداری است؛ همچنین امیرمؤمنان )ع( در نامهای به یکی از مدیران خود میفرماید: »به من خبر رسیده که تو زمینهای آباد را ویران کردهای و آنچه توانسته ای تصاحب نمودهای و از بیتالمال که زیر دستت بوده است، به خیانت خوردهای؛ بی درنگ حساب خویش را برایم بفرست« )سید رضی، نامه ٣١(.
نتیجه گیری از آنجا که از دیدگاه اسلم و بسیاری از صاحبنظران رفتار سازمانی، مدیریت رفتارهای افراد تحت تأثیر باورها و ارزشهای آنها شکل میگیرد، برای اصلح رفتارهای آنان و سلمت نظام اداری در گام اول باید نگرشها و باورهای دینی و اخلق اسلمی؛ از جمله: خدامحوری، آخرتگرایی، مسئولیتپذیری، صداقت، و امانتداری را در آنها تقویت کرد؛ همچنین با توجه به نقش فراوان نیروی انسانی بر سلمت سازمانی و نگرش دو بعدی اسلم به انسان، ضروری است؛ اول با اصلح نظام حقوق و دستمزد نیازهای مادی و معیشتی کارکنان را برطرف ساخت؛ ثانیا با برنامههای آموزشی- تربیتی زمینههای تحول درونی و پیشرفت معنوی کارکنان را فراهم آورد."