خلاصه ماشینی:
"»(11) خطبه این کتاب نیز مانند سایر دیباچههای آثار مصنوع و فنی از این دست اشاراتی به آیات و احادیث دارد و آن را با آوردن ابیات نغز فارسی و عربی مزین کرده و به صنایع ادبی لفظی و معنوی و سایر آرایههای ادبی آراسته است؛با بررسی و احصایی که در دیباچه سیزده صفحهای فارسی این کتاب به عمل آوردهام،آرایههای ادبی زیر به کار رفته است: پارهای از ملاحظات صرفی و نحوی و نگارشی دیباچه 1-ترکیبات زیبا و بدیع تضمین المزدوج یا اعنات القرنیه 85 بار ازدواج 94 بار جناس یا تجنیس 93 بار مراعات نظیر 23 بار تشبیه و اضافه تشبیهی 23 بار استعاره و اضافه استعاری 81 بار کنایه 71 بار تضاد یا مطابقه 41 بار سجع 8 بار ترصیع 5 بار تلمیح 5 بار موازنه و ممائله 4 بار تجرید یا حدیث نفس 1 بار مجاز در بیشتر واژهها تصدیر(رد الصدر علی العجز یا رد العجز الی الصدر) 1 بار در دیباچه این کتاب،ترکیباتی زیبا به کار رفته که به برخی از آنها اشاره میشود: صحف انگلیون:7/1،جواهر ازهار:/1 01،سراپرده بوقلمون:8/1،بساط اخضر:/1 9،بسیط اغبر:01/1،آیینه زنگ آلود دلها:/2 31،مصقل هدایت:31/2،بسته دام اجل شدن: 7/4،از شیشه ضبط بیرون افتادن:9/4،پای در دامن وقار کشیدن:5/5،بسته ضلال و خسته نکال شدن:9/5،چشم بر دیار و امصار عراق نهادن:6/6،منقار باز گرفتن:7/6،گردن طمع یازیدن:7/6،گرگ از تعرض آهو تبر نمودن:/6 8،چشم فتنه در خواب نوشین شدن:8/6،تیهو به ذمت باز تولا ساختن:9/6،اتفاق قدوم رکاب میمون افتادن:5/7،چون مور کمر خدمت بستن:8/7،اهتزازی بلیغ نمودن:1/8، بر کار کردن:9/8،داغ بر پیشانی روزگار نهادن: 9/3،داستان زدن:5/9،آبی به روی کار باز آمدن:31/01،دل باز دادن:7/11،رقم سواد بر بیاض کشیدن:8/11،به رواج کار و نفاق بازار کسی اهتزاز نمودن:8/11،رقم تجاوز بر هفوات کشیدن:41/11،ذیل عفو بر زلات پوشیدن:41/11،در شرح معالی کسی بسط رفتن:9/61،کوکب صناعت در مهاوی هبوط موبل گشتن:31/61،در حرز حریز اهتمام کسی گریختن:4/71."