چکیده:
از آن جا که در طب نوین، درمان بیماری های مفاصل بیشتر از نوع نگهدارنده است، برآن شدیم تا در این مطالعه بیماری های مفاصل را از دیدگاه طب سنتی ایران مورد بررسی قرار دهیم؛ تا شاید بتوانیم راهکار متفاوتی برای پیشگیری و درمان این اختلال ارائه نماییم. روش کار، از نوع کتابخانه ای و به شیوه مروری با بهره گیری از منابع طب سنتی ایران و جهان اسلام در قرون مختلف می باشد. بیماریهای مفاصل در طب سنتی ایران تحت عنوان «اوجاع مفاصل» نام برده شده است که تقسیم بندی های متعددی از انواع آن شرح شده است و با توجه به عوامل مستعد کننده و علل بروز هر یک از آنها روش های پیشگیری و درمان اختصاصی برای هر یک ارایه شده است. با توجه به علل بیماری های مفصلی و عوامل مستعدکننده بروز آن از دیدگاه طب سنتی ایران به نظر می رسد با رعایت اصول شش گانه زندگی (سته ضروریه) بتوانیم تا حدود زیادی از بروز بیماری های مفاصل جلوگیری کرده و در صورت ایجاد بیماری نیز با روش های آسان تر، کم عارضه تر و ارزان تر اقدام به درمان کنیم.
خلاصه ماشینی:
"از طرف دیگر در اسباب و علل اوجاع مفاصل یک سری بیماریها و عوامل مستعدکننده بروز بیماریهای مفصلی شرح شده است، (17) که طبعا برای جلوگیری از بروز بیماریهای مفاصل این عوامل هم باید مد نظر بوده و در زمان خودش درمان صحیح انجام شود تا به بیماریهای مفصلی منجر نشود، لذا اهم موارد پیشگیری اوجاع مفاصل به شرح زیر بیان میشود: الف ـ درمان بیماریهای زمینهای مستعد کننده بروز بیماریهای مفصلی مانند: ضعف هضم و مشکلات گوارشی نزله و زکام ب ـ تدبیر و اصلاح سته ضروریه یکی از مهمترین اصول شش گانه که بیشترین امکان دخل و تصرف در آن توسط فرد وجود دارد اصل «خوردنیها و آشامیدنیها» است (18) و این مهم در دو بخش قابل تأمل است: اولا توصیه به استفاده از غذاهایی که خلط صالح و خوبی تولید کنند، ثانیا غذاهایی که ماده زائد و مزاحم و یا خلط خام کمتری در بدن تولید نمایند، تا اسباب بروز بیماری فراهم نگردد.
پیش آگهی بیماریهای مفاصل در طب سنتی ایران همانگونه که اشاره شد اگر در ابتدای ظهور و بروز اوجاع مفاصل به درمان اقدام شود، علاج آن آسان است ولی اگر بیماری ماندگار شود و یا عودهای مکرر داشته باشد و خصوصا اینکه ماده ریخته شده در مفصل درگیر از اخلاط متعدد باشد، درمان آن مشکل بوده و پیش آگهی خوبی ندارد (40)."