چکیده:
ابو زید حنین بن اسحاق (194ـ260 ق.) از مترجمان معروف و چیره دست دوره اسلامی بود که به زبان های سریانی، یونانی و عربی تسلط داشت. او کتاب هایی چند در زمینه دانش طب به زبان عربی ترجمه و تالیف کرد. کتاب «المسائل فی الطب» از جمله آثار این اندیشمند است. این اثر، پیش در آمد علم طب است و در آن، کلیات و جزئیاتی را طرح کرده که در واقع، از اصول و بنیان های آغازین طب به شمار می رود. به سبب اهمیت و توجه پزشکان به کتاب «المسائل» حنین شروح و اختصارات چندی در سده های متعدد فراهم آمده است. از مهم ترین اختصارات کتاب «المسائل» از آن سعید بن عبدالعزیز بن عبدالله بن محمد بن ابراهیم بن عبدالمومن بن طیفور بن دوست، ابو سهل نیلی است. از اختصار ابوسهل نیلی چندین نسخه خطی شناخته شده است. ابوسهل پس از بیان مقدمه ای مختصر به معرفی کتاب در سه فصل می پردازد: فصل اول: در تعریف مسائل مربوط به طبیعت. فصل دوم: در قوانینی که در پرتو آن ها قدرت داروها و کیفیت کاربرد آن ها مشخص می شود. فصل سوم: در شناخت نبض، تب و ورم ها.
خلاصه ماشینی:
به سبب اهمیت و توجه پزشکان به کتاب «المسائل » حنین شروح و اختصارات چندی در سده های متعدد فراهم آمده است .
مراد از نظری ، کاویدن امور طبیعی چونان ارکان و اخلاط است و طب عملی توجه به شیوه هایی است که پزشک برای درمان بیمار و بهبود بیماری ها به کار می بندد.
شروح و اختصارات کتاب المسائل فی الطب به سبب اهمیت و توجه پزشکان به کتاب «المسائل » حنین ، شروح و اختصارات چندی در سده های متعدد فراهم آمده است برخی شروح آن از این قرارند: ١.
). از مهم ترین اختصارات کتاب «المسائل » از آن سعید بن عبدالعزیز بن عبدالله بن محمد بن ابراهیم بن عبدالمؤمن بن طیفور بن دوست ابوسهل نیلی است .
). از مهم ترین اختصارات کتاب «المسائل » از آن سعید بن عبدالعزیز بن عبدالله بن محمد بن ابراهیم بن عبدالمؤمن بن طیفور بن دوست ابوسهل نیلی است .
از اختصار ابوسهل نیلی چندین نسخه خطی شناخته شده است .
ابوسهل پس از بیان این مقدمه به اختصار، کتاب را در سه فصل پردازش نموده است : فصل اول : در تعریف مسائل مربوط به طبیعت که یا در مجاری طبیعت جریان دارد یا خارج از آن و نیز اموری که در اصل داخل طبیعت نیستند و دلایل و چگونگی آن ها به شیوه ای مجمل .
ترجمه ای از گزارش و اختصار کتاب ابوسهل نیلی از کتاب المسائل حنین بن اسحاق چنین است : فصل اول طب به دو بخش تقسیم می شود: طب نظری و طب عملی .