چکیده:
آگاهی از وجود مزیت در بخش های مختلف یک کشور، یکی از معیارهای لازم جهت سنجش حضور در بازارهای بین المللی به شمار می رود. با توجه به این که در حال حاضر کشور ما به عنوان عضو ناظر در WTO حضور دارد، باید مزیت صنایع مختلف را شناسایی کنیم تا در صحنه تجارت جهانی مزیت های مطلوب تری را به خود اختصاص دهیم. بر همین اساس در این تحقیق با استفاده از شاخص هزینه منابع داخلی (DRC)، مزیت نسبی در تولید فرش دستباف 65 رج ابریشمی که به عنوان فرش برتر تولیدی- صادراتی در استان های آذربایجان شرقی، قم و اصفهان معرفی می شود، در سال 1385 محاسبه خواهد شد. هم چنین از آن جا که سیاست های اعمالی دولت در بخش های مختلف مزیت نسبی را تحت تاثیر قرار می دهد، لازم است با محاسبه ضرایب حمایتی، میزان حمایت های موجود در این بخش ها نیز مورد بررسی قرار گیرد. نتایج حاصله نشان دهنده وجود مزیت نسبی تولید در هر 3 استان می باشد. از سوی دیگر ضریب حمایت اسمی از محصول نشان می دهد که در هر 3 استان، یارانه غیرمستقیم به تولید تعلق گرفته است. اما ضریب حمایت اسمی از نهاده ها بیانگر این است که تولیدکنندگان دراستفاده از این نهاده ها مالیات غیرمستقیم پرداخت می کنند. ضریب حمایت موثر نشان از آن دارد که برآیند حمایت دولت از محصول و مالیات غیرمستقیم دولت روی نهاده های قابل مبادله مثبت است و در مجموع سیاست های دولت از فرآیند تولید حمایت می کند.
Awareness of existence of advantage in various sectors of each country is a necessary guide to assess its presence degree in international markets. As now، our country is a supervisor member of WTO، it is necessary to identify different industries so that we can have our favorite advantage in the global trade. In this study through domestic resource cost index، we estimated the relative advantage in the production of hand- made silk 65 raj carpet which is known as the best carpet for production-export purposes in 3 provinces of Qom، Esfahan، and West Azarbaijan in 1385. On the other hand، regarding the fact that government policy in various sectors affects the relative advantage، it is necessary to compute the protection coefficient to investigate the protection volume in these sectors. Results indicated the existence of production relative advantage in these 3 provinces. Furthermore، nominal protection coefficient of output shows that in every 3 provinces، indirect subsidies were imposed on protection، but nominal protection coefficient of factors show that producers pay indirect taxes for using these factors. Finally، effective protection cost shows that the sum of government protection of production and government indirect policy on tradable factors is positive. Generally speaking، government policy protects output production process.
خلاصه ماشینی:
بر همین اسـاس در ایـن تحقیـق بـا اسـتفاده از شـاخص هزینـه منـابع داخلی ٢ (DRC)، مزیت نسبی در تولید فرش دستباف ٦٥ رج ابریشمی کـه بـه عنـوان فـرش برتـر تولیـدی صادراتی در استان های آذربایجان شرقی ، قم و اصفهان معرفی می شود، در سال ١٣٨٥ محاسبه خواهـد شـد.
شاخصـی کـه بـرای اندازه گیری DRC استفاده می شود به صورت زیر است : (رجوع شود به تصویر صفحه) aij=ضرایب فنی میزان استفاده از عوامل داخلی و نهاده های غیر قابل تجارت vj=قیمت سایه ای عوامل داخلـی و نهـاده هـای غیرقابـل تجـارت pir= قیمـت هـای بـین المللـی محصولات قابل تجارت aij= ضرایب فنی استفاده از نهاده هـای قابـل تجـارت pjr= قیمـت جهـانی از نهـاده هـای قابـل تجارت ٣- پیشینه تحقیق مطالعاتی که تاکنون در خصوص مزیت نسبی در تولید فرش در ایران انجام شده انـد بـه شـرح زیـر می باشند : - روح بخــش (١٣٧٧) بــا اســتفاده از شــاخص هزینــه منــابع داخلــی (DRC) و مزیــت نســبی آشکارشده (RCA) به بررسی مزیت نسبی فرش ماشینی در استان خراسان در سـال ١٣٧٥ پرداختـه است .
٤-١-١-١- شاخص هزینه منابع داخلی (DRC) بر اساس شاخص هزینه منابع داخلی ، برای اندازه گیری مزیت نسبی فرش دسـتباف ٦٥ رج چلـه ابریشم گل ابریشم کرک از رابطه زیر استفاده شده است : (رجوع شود به تصویر صفحه) که در آن DRCj نشانگر میزان هزینه منابع داخلی محصول j و G بیانگر هزینه نهاده های داخلی (غیر مبادله ای ) به قیمت های سایه ای بوده و E درآمد به دست آمده بر حسب قیمت های سـایه ای و F هزینه نهاده های مبادله ای (قابل تجارت ) به قیمت های سایه ای را نشان می دهند.