چکیده:
صاحب بن عباد یکی از وزرای قدرتمند دوره آل بویه محسوب می شود. وی وزارت دو تن از امرای بویه ای را بر عهده گرفت و دوره وزارت طولانی را نسبت به سایر وزرای آل بویه، گذراند. او توانست با کمک و حمایت ابن عمیدوزیر، به وزارت مویدالدوله بویه ای در شاخه جبال منصوب شود. وی که در دوره مویدالدوله تابع و پشتیبان سیاستهای عضدالدوله بود؛ در مقابل فخرالدوله یکی دیگر از داعیان قدرت قرار گرفت. اما پس از مویدالدوله، نقش مهمی در روی کارآوردن فخرالدوله ایفا نمود. صاحب با اقدامات و عملکرد خود، حکومت فخرالدوله در شاخه جبال را به یکی از بزرگترین وقدرتمندترین حکومت ها تبدیل کرد. لذا در این پژوهش سعی شده است با تکیه بر منابع و به شیوه توصیفی – تحلیلی این اقدامات مورد بررسی قرار گیرد.
خلاصه ماشینی:
"مویدالدوله نیز از این دستور برادر، بدون کوچکترین تردیدی اطاعت کرد و با سپاه اعزامی از سوی عضدالدوله و همچنین سپاهیان خود که با این وجود ترکیبی از ترک و عجم و عرب و دیلم می شدند به همراه صاحب بن عباد به گرگان و طبرستان حمله برد.
لذا صاحب بن عباد با این اندیشه که دولت آل بویه، دولتی با ساختار نظامی است و با وقوف بر اینکه هیچ دولتی در این سلسله شکل نگیرد الی به پشتیبانی و حمایت سپاه از او؛ سپاهی فراهم نمود تا از این جانشینی حمایت نمایند و به همراه سپاه به گرگان حرکت نمود و تا ورود فخرالدوله به حکومت؛ خسرو فیروز بن رکن الدوله را برای تسکین خاطر مردم در ری منصوب کرد.
پس از عقب نشینی به اهواز صاحب که نقش خود را در این نبرد بسیار پررنگ می دید و می دانست که با تدابیر درست می توان شرایط جنگ را عوض کرد نزد فخرالدوله رفت و گفت: «در اینگونه اوقات رای درست گشاده دستی و بیرون آوردن مال است و چیزی از سپاهیان نباید دریغ داشت.
2-3- رفتار سیاسی صاحب با قابوس بن وشمگیر: قابوس بن وشمگیر که در حمایت از فخرالدوله هیچ کوتاهی نکرده بود و در این راه حتی سرزمین و مقرر حکومت خود را از دست داده بود وهمراه با فخرالدوله به قلمرو سامانیان پناهنده شده بود، همچنان در خراسان باقی ماند و فخرالدوله با اینکه نسبت به خیلی از شخصیت ها از جمله ابوالعباس تاش، ادای دین نموده بود و حق شناسی خود را نشان داده بود؛ اما نسبت به قابوس بن وشمگیر اقدامی نکرد."