چکیده:
در شرایطی که نزدیک به سه سال از آغاز بحران اوکراین و سرنگونی دولـت طرفدار مسکو در کییف میگذرد، طرح دیـدگاه هـای متفـاوت در خصـوص رفتار روسیه در قبال بحران اوکراین همچنان ادامه دارد. غالب نظرات ارایـه شده ، مواضع مسکو را متاثر از رویکرد تهاجمی و نوامپریالیسـتی روسـیه در دوره زمامداری ولادیمیر پوتین میدانند. مقاله حاضـر در پاسـخ بـه چرایـی رفتار روسیه ، تئوری موازنه تهدید استفن والت را بـه خـدمت گرفتـه و ایـن فرضیه را به آزمون خواهد گذاشت که برداشت مسکو از تهدیدات سیاسی - امنیتی غرب در محیط امنیتی خود، مهمترین عامل در شـکل گیـری رفتـار این کشور در قبال تحولات اوکراین است . در جهت تبیـین موضـوع ، ضـمن بررسی کلی تحولات اوکراین ، به مناسبات روسیه و غرب ، تلاش غرب به ویژه امریکا برای نفوذ در حوزه مشترکالمنافع پرداخته خواهـد شـد. همچنـین ، تلاش خواهد شد تا برداشت روسیه از تهدید غرب ، با مـروری بـر گرایشـات فکری و اظهارات مقامات روسی و همچنین مفاد اسـناد سیاسـی - امنیتـی بالادستی تشریح شود.
خلاصه ماشینی:
"سند سـال / ٢٠٠٠ به نوعی یادآور احساس اتحاد شوروی از تهدید بود و ترتیب تهدیدات نشانه حمله آشکار به امریکا بود و از عباراتی نظیر دولت هـایی کـه مایـل بـه جاگذاشـتن سازمان های امنیتی نظیر سازمان ملل و سازمان امنیت و همکـاری اروپـا هسـتند، در پی تضعیف نفوذ روسیه در جهان هستند، تقویت بلوکها و متحدین نظامی بـه ویـژه گسترش ناتو به شرق ، ظهـور احتمـالی پایگـاه هـای نظـامی و حضـور در مرزهـای مستقیم روسیه استفاده شده است (٢٠٠٠ ,Russia's National Security Strategy).
راهبرد امنیت ملی روسیه تا سال ٢٠٢٠ که در ١٢ مـی ٢٠٠٩ توسـط دیمیتـری مدودف ، رئیس جمهور وقت روسیه ابلاغ شد نیز ضمن ارائه تصـویر روشـن تـری از تهدیدهای داخلی و خارجی نرمو سخت ، چالش هـای امنیتـی روسـیه را بـه شـکلی آشکار ترسیم و روح تنش و بیاعتمادی نسبت به ناتو همچنان حفظ و تـلاش هـای این پیمان برای گسترش زیرساخت های نظامی خـود بـه مرزهـای روسـیه و تفسـیر موسع آن از دامنۀ وظایف خود به گستره جهانی نیز غیرقابل قبول عنوان شده اسـت (٢٠٢٠ Russia’s National Security Strategy through to).
در سند دکترین نظامی روسیه که در ٥ فوریه ٢٠١٠ از سـوی دیمیتـری مـدودف صادر شد، مهمترین تهدیدات نظـامی خـارجی، الـف ) تمایـل بـه اسـتفاده از ظرفیـت سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) با کارکردهـای جهـانی، بـا هـدف نقـض قواعـد حقوق بین الملل و انتقال زیرساخت های نظـامی کشـورهای عضـو نـاتو بـه مرزهـای فدراسیون روسیه از جمله گسترش آن ، ب ) تلاش در جهت بیثبات سازی دولت هـای منطقه و متاثر کردن ثبات استراتژیک ، پ ) استقرار دسته های نظامی دیگر کشـورها (یـا گروهی از کشورها) در قلمرو روسیه و متحدین آن ، ت ) ایجاد و استقرار سیستم دفـاع موشکی با هدف برهم زدن ثبات جهانی و نقض همکاری تثبیت شده نیروها در حوزه موشکی هسته ای و همچنین ، نظامی کردن فضای خارج جـو و اسـتقرار سیسـتم هـای غیرهسته ای استراتژیک عنوان شده است (٢٠١٠ ,Russia’s Military Doctrine)."