چکیده:
از پایان جنگ سرد، جدال شدیدی در حوزة دانشگاهی و جهان سیاست، بر سر مفهومهای سنتی و نظریههای روابط بینالملل و سیاست خارجی رخ داده است. در این زمینه میتوان سه مرحلة مشخص از ظهور و ورود پیچیدگی را به درون حوزة روابط بینالملل تشخیص داد: مرحلة نخست، پیچیدگی و سیاست بینالملل در تبیین تغییر است؛ مرحلة دوم، دربارة سیاست خارجی و پیچیدگی و مرحلة سوم، مربوط به کاربرد پیچیدگی در فرایندهای سیاستگذاری است. پیچیده شدن سیستم بینالملل، ضمن ناکارآمدسازی مفهومهای سنتی، سیاست خارجی را با مفهومهای نوی روبهرو کرده است و در این میان، منطق سیستمی سیاست خارجی سبب ضرورت یافتن توجه به مفهومهای سیستمهای سایبری شده است. با توجه به ناکارآمدی پژوهشهای موجود در این حوزه، پژوهش پیش رو این پرسش اساسی را مطرح میکند که «سیاست خارجی در وضعیت پیچیدگی و سیستمهای آشوبی، دارای چه نوع منطق سیستمی است و دستور کار سیاست خارجی از منظر سیستمهای دینامیک سایبری، چگونه و براساس چه متغیرهایی ترسیم میشود؟». فرضیة این پژوهش، این است که سیستم بینالملل در مرحلة پیچیدگی و آشوبی خود از ویژگی انطباقی برخوردار است؛ بههمین دلیل منطبقسازی، متعادلسازی، طراحی منطقة ثبات و طراحی سیستم مطرح است و باید دستور کار سیاست خارجی براساس این واقعیتها ترسیم شود.
since the end of the Cold War،، a fierce debate has been taking place both in the academic and in the political world about the problems of traditional concepts and theories of international relations and foreign policy in this respect we can identify three distinct phases of complexity’s emergence into the field of international politics. The first phase of complexity and international politics is about explaining change، the second phase is about foreign policy and complexity and the third phase is related to applying complexity to foreign policymaking processes. Complexity of international system، while in foreign policy area has caused inefficiency of traditional concepts، has faced it with new concepts and also systemic logic of foreign policy led to necessity of considering of cybernetic system’s concepts. By attention to inefficiency of current literatures in this area، this research has raised this question that what kind of systemic logic is sovereign on foreign policy in complexity situation and chaotic system. And in cybernetic dynamic systems how agenda of foreign policy will be arranged? Author believes that international systems in period of complexity and chaotic have adaptive feature and in this respect designing of adaption، equilibrium and stability region and designing of system are important. Foreign policy agenda should be drawn based on these realities.
خلاصه ماشینی:
گذارمرحله ای سیاست خارجی درمرحلۀ گذاری سیستم بین الملل ، با دستور کارهای مختلفی مواجه است ؛در وهلۀ نخست ، سیاست خارجی بافرایند گذار سیستمی و طراحی راهبردهایی برای چنین گذاری و همچنین رسیدن به نقطۀ جدید تعادلی روبه روست که مهم ترین آن عبارت است از: الف ) افزایش سطح مبادله های سیستمی درقالب برقرارسازی پیوندهای جفتی در شبکه (شدت بخشی به سطح مبادله ها)؛ ب ) تولید ارزش و منافع و دستاوردهای جمعی بیش از دستاوردهای فردی به صورت مجزا؛ ج ) ایجاد مبادله هاو سازه های مرتبط باآن و تنوع بخشی به آن ؛ د) ایجادالگوهای آبشاری در مبادله های درون شبکه ای و ایجاد زمینه های سرایت ؛ هـ) بازتولید چرخه ای فعالیت هاو مبادله ها در قالب فرایندهای بازخورانی ؛ و) فراهم کردن شرایط شاخه ای شدن نظم وشکل بخشیدن به خوشه های جدید شبکه در سیستم ؛ ز) پیوند خوشه ای در سیستم و برقراری ارتباطات کارکردی بین آنها در قالب جماعت بخشی به سیستم هدف ؛ ح ) تعریف نقطۀ تعادلی جدید در قالب تعادل حفاظتی و مشخص سازی جایگاه متغیرهای سیستمی و وزن هریک از آنها؛ ط ) تدوین سیاست های لازم در مدیریت و کنترل توانایی ها، فعالیت هاو نتایج در نقطۀ تعادلی نو.
شکل گیری چنین سیستم هایی به مثابۀ چارچوب نظم درروابط بین اللمل ، منطق سیستمی را برحوزة سیاست خارجی تحمیل می کند وبه همین سبب ، پیچیدگی ودرقالب نظری آن ، یعنی سیستم های سایبری انطباقی ،ازجمله مفهوم هایی است که ضرورت طرح آنها درحوزة روابط بین الملل و سیاست خارجی نمایان شده است .