چکیده:
آدﻣﯽ از ﻫﻤﺎن اﺑﺘﺪای زﻧﺪﮔﯽ ﺧﻮﯾﺶ، ﺑﻪ ﻃﻮر ﻓﻄﺮی ﺑﻪ ارزش ﻫﺎی اﺧﻼﻗﯽ ﮔﺮاﯾﺶ داﺷﺘﻪ اﺳﺖ. ﺷﺨﺼﯿﺖ او ﻧﯿﺰ ﺑﺎ ﻫﻤﯿﻦ ﻓﻀﺎﯾﻞ اﺧﻼﻗﯽ ﺳﻨﺠﯿﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد. اﺧﻼق ﭼﯿﺰی ﻧﯿﺴﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﯾﮏ ﺑﺎره در اﻧﺴﺎن اﯾﺠﺎد ﺷﻮد؛ ﺑﺎﯾﺪ از ﻫﻤﺎن دوران ﮐﻮدﮐﯽ ﺗﻤﺮﯾﻦ ﺷﻮد. ﺧﺎﻧﻮاده ﻣﻬﻢ ﺗﺮﯾﻦ و ﺑﻨﯿﺎدی ﺗﺮﯾﻦ ﻧﻬﺎد در ﺟﺎﻣﻌﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻤﯽ در ﺗﺮﺑﯿﺖ اﻓﺮاد ﺟﺎﻣﻌﻪ و ﺷﮑﻞ ﮔﯿﺮی اﺧﻼق در آن ﻫﺎ دارد. اﻓﺮاد ﺧﺎﻧﻮاده ﺑﺎﯾﺪ از ﻫﺮ ﻟﺤﺎظ ﺑﻪ رﺷﺪ رﺳﻨﺪ؛ ﭼﻪ ازﻟﺤﺎظ ﺟﺴﻤﯽ و ﭼﻪ ازﻟﺤﺎظ روﺣﯽ و رواﻧﯽ. اﻧﺴﺎن در ﻫﺮ زﻣﺎن ﺑﺮای آراﻣﺶ روﺣﯽ و رواﻧﯽ ﺧﻮد ﻣﺤﺘﺎج و ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ اﺧﻼق اﺳﺖ. اوﻟﯿﻦ و ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﮐﺎﻧﻮﻧﯽ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ارزش ﻫﺎی اﺧﻼﻗﯽ را در اﻓﺮاد ﻧﻬﺎدﯾﻨﻪ ﮐﻨﺪ ﺧﺎﻧﻮاده اﺳﺖ. ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ دﻟﯿﻞ دﯾﻦ ﻣﺒﯿﻦ اﺳﻼم اﻫﻤﯿﺖ زﯾﺎدی ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻮاده ﻗﺎﺋﻞ ﺷﺪه و ﺗﻮﺻﯿﻪ ﻫﺎی ﻓﺮاواﻧﯽ ﺑﺮای ﮐﺎر آﻣﺪن ﮐﺮدن آن ﮐﺮده اﺳﺖ. واﻟﺪﯾﻦ ﻋﻼوه ﺑﺮ اﯾﻦ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺧﻮد دارای ارزش ﻫﺎی اﺧﻼﻗﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ، ﺑﺎﯾﺪ اﯾﻦ ارزش ﻫﺎ را ﺑﻪ اﻋﻀﺎی ﺧﺎﻧﻮاده اﻧﺘﻘﺎل داده و در آن ﻫﺎ ﭘﺮورش دﻫﻨﺪ. ﻫﺪف از اﯾﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﺮرﺳﯽ ﻧﻘﺶ ﺧﺎﻧﻮاده در ﭘﺮورش ارزش ﻫﺎی اﺧﻼﻗﯽ در ﻓﺮزﻧﺪان اﺳﺖ. در راﺳﺘﺎی اﯾﻦ ﻫﺪف ﺑﻪ روش ﻣﺮوری و ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ و ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﻨﺎﺑﻊ و ﮐﺘﺐ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﯽ اﺟﻤﺎﻟﯽ ﻧﻘﺶ ﺧﺎﻧﻮاده ﭘﺮداﺧﺘﻪ اﯾﻢ ﺑﺎ اﯾﻦ اﻣﯿﺪ ﮐﻪ راﻫﮕﺸﺎی ﭘﺮورش ﻓﺮزﻧﺪاﻧﯽ ارزش ﻣﺪار ﺑﺎﺷﺪ.
خلاصه ماشینی:
خانواده مهمترین و بنیادیترین نهاد در جامعه است که نقش مهمی در تربیت افراد جامعه و شکلگیری اخلاق در آنها دارد.
والدین علاوه بر اینکه باید خود دارای ارزشهای اخلاقی باشند، باید این ارزشها را به اعضای خانواده انتقال داده و در آنها پرورش دهند.
هدف از این مطالعه بررسی نقش خانواده در پرورش ارزشهای اخلاقی در فرزندان است.
در جامعه امروز که بیاخلاقی و ناهنجاریها افراد را تهدید میکنند، باید توجه بیشتری به ارزشهای اخلاقی در خانواده کرده تا آنها را از این آسیبها مصون بمانند.
» (عزیزی، 1381) بنیاد مقدس خانواده بر عشق و محبت و روابط عاطفی و صمیمانه، پیریزی شده است و بهترین راه تحکیم اساس خانواده و صیانت آن، رعایت اخلاق انسانی از سوی زن و شوهر است و خانوادهی نمونه و شایسته در اسلام، خانوادهای است که دستورهای دین و عقل را در همهی زمینهها، ازجمله مسائل اخلاقی، اجرا کند.
(مدیریت کانونهای فرهنگی ورزشی،1386) 8-شیوههای مناسب تربیتی در خانواده از وظایف مهم والدین پرورش فرزند در ابعاد مختلف است.
روشن است که محیط خانواده و والدین میتوانند بهترین معلم و مربی برای فرزندان خود باشند.
چنین خانوادهای لباس را برای پوشیدن و پوشش انتخاب میکنند نه برطرف سازی نیازهای عاطفی سرکوبشده از قبیل توجه و محبت دیگران؛ زیرا ارزش محبت کردن در این خانواده، جایگاه خود را دارد خانواده باید کمک کند تا اعضا ارزشهای بنیادین و اصلی زندگی را شناسایی کرده سپس، در جهت درونی سازی این ارزش اقدام نمایند.
اگر بخواهیم افرادی اخلاقی و مقید به ارزشهای اخلاقی داشته باشیم باید توجه خود را به خانوادهها معطوف داریم، زیرا خانواده اولین جایی است که افراد در آن پرورش مییابند و عقاید آنها شکل میگیرد.