چکیده:
مخاطب شناسي و تاريخ گذاري آيه 91 انعام يكي از اختلافات تفسيري مسلمانان از قرون ابتدايي تاكنون بوده كه همواره مناقشاتي را ذيل اين آيه برانگيخته است. برخي برخلاف قراين صريح اين آيه عتاب آميز، مخاطب آن را مشركان پنداشته و در اثبات دعاوي خود، به عدم تعامل پيامبر با اهل كتاب در مكه استناد ورزيده اند. در حالي كه برخي ديگر با عنايت به قراين متني آيه، مخاطب آن را يهوديان دانسته اند، ليكن با تكيه بر پيش فرض مذكور، نزول اين آيه را در مدينه تصور كرده اند. گروه سوم نيز مخاطب آن را يهوديان و نزول آيه را همزمان با ديگر فقرات سوره، در مكه دانسته اند؛ اما در جمع ميان اين پيش فرض تاريخي و چگونگي عتاب يهوديان در مكه به تكلف افتاده اند. اين نوشتار پس از بررسي ديدگاه ها، مخاطب بودن يهوديان ذيل اين آيه را پذيرفته و سپس در پرتو ساير آيات مكي، به ادعاي عدم ارتباط پيامبر با اهل كتاب در اين برهه پرداخته و ضمن رد آن، مكي بودن اين آيه و امكان عتاب يهوديان در اين دوران را اثبات نموده است.
Audience-study and dating the āya 91 of Sūrat al-An‘ām has been one of the exegetical controversies among the Muslims since early centuries up to the present، which has always incited some disputes under this āya. Some have، contrary to the obvious evidences of this admonitory āya، assumed the addressees to be the polytheists and have made reference to the Prophet’s non-interaction with the People of Scripture in Mecca for proving their claim. Whereas، some others have، with reliance on the textual evidences of the āya، assumed its addressees to be the Jews; however، given the above presupposition، they have assumed the Revelation of this āya to have been in Medina. The third group have also regarded the āya’s addressees to be the Jews and its Revelation simultaneous with other parts of the sūra in Mecca، but have got into trouble in reconciling between this historical presupposition and the quality of admonishing the Jews in Mecca. Upon examining the viewpoints، this writing has accepted the Jews as being the addressees of this āya and then، in light of other Meccan āyas، has dealt with the claim of the Prophet’s non-interaction with the People of Scripture in this juncture and while rejecting it، has proved the āya’s being Meccan and the likelihood of admonishing the Jews in this period.
خلاصه ماشینی:
"اما سؤال این نوشتار آن است که تا چه میزان این قاعده تاریخی که مفسران بهرغم آنکه مأخذی برای آن ذکر نکردهاند، سخت بدان پایبند هستند، با قرآن سازگار است؟ به دیگر بیان، آیا در آیات وحی نیز تعامل پیامبر با اهل کتاب محدود به دوران مدینه بوده و در معدود مواردی که در مکه از آنان سخن گفته شده، اهل کتاب همواره غایب بودهاند؟ آیا در دوران سیزدهساله رسالت پیامبر در مکه، اهل کتاب همواره از طریق مشرکان از دعوت پیامبر باخبر شده و موضعگیری مینمودند؟ آیا اهل کتابی که بنا بر تصریح قرآن، برای نزول پیامبر خاتم بیصبرانه انتظار میکشیدند (بقره/89)، هیچ گاه در طول دوران حضور پیامبر در مکه به این سرزمین سفر نکردند تا بدون واسطه، پیامبر را دیده و از محتوای آیین او آگاه شوند؟ اینها مجموعه سؤالاتی است که در راستای پاسخ به آن و همچنین روشن شدن زمان نزول آیه 91، در ادامه به بازخوانی آیات مکی ناظر به تعامل پیامبر و اهل کتاب در مکه پرداخته میشود.
نتیجهگیری انکار نزول وحی که اغلب از زبان مشرکان در قرآن بیان شده، بهعنوان یک قرینه درونی در آیه 91 سوره انعام، و پذیرش قاعدهای اثبات نشده مبنی بر عدم تعامل پیامبر با اهل کتاب در دوران مکه بهعنوان یک قرینه بیرونی، موجب شده برخی مفسران مخاطب این آیه را مشرکان بدانند تا مکی بودن نزول این آیه را نیز اثبات نمایند."