چکیده:
اهداف: پديده سالمندي و مسائل دنبال آن، به عنوان يكي از مهم ترين چالش هاي آينده در نظر گرفته مي شود. مطالعات در زمينه سوءرفتار با سالمندان در ايران، بسيار محدود و ناچيز بوده است. پژوهش حاضر با هدف تعيين ميزان و انواع سوءرفتار خانگي با سالمندان مراجعه كننده به مراكز بهداشتي شهرستان گرگان و آق قلا در سال 1393 انجام شده است.
مواد و روش ها: اين پژوهش توصيفي-تحليلي روي زنان و مردان سالمندي انجام گرفت كه در مراكز بهداشتي شهري و روستايي شهرستان گرگان و آق قلا داراي پرونده بودند. در اين مطالعه 465 نفر از اين افراد به وسيله نمونه گيري تصادفي انتخاب شدند. جمع آوري اطلاعات از طريق مصاحبه چهره به چهره با سالمندان و تكميل پرسشنامه «سوءرفتار با سالمندان»، پس از تاييد نبودِ مشكلات شناختي (كسب نمره 6 يا بالاتر از نسخه فارسي آزمون كوتاه وضعيت شناختي) انجام شد. داده ها با استفاده از نسخه 16 نرم افزار SPSS و با آمارهاي توصيفي (درصد، فراواني، ميانگين و انحراف معيار) و آزمون هاي استنباطي (كاي اسكوئر و آزمون تي) تحليل گرديد.
يافته ها: يافته هاي پژوهش نشان داد كه 3/63 درصد از نمونه هاي پژوهش، حداقل يكي از انواع سوءرفتار را تجربه كرده بودند. بيشترين ميزان شيوع سوءرفتار مربوط به غفلت مراقبتي (8/59 درصد) و سپس سوءرفتار روان شناختي (3/53 درصد) و كمترين آن مربوط به سوءرفتار جسمي (8 درصد) و طردشدگي (2/8 درصد) است. بين ميزان سوءرفتار و متغيرهاي جنس (034/0>P)، مكان زندگي (0001>P)، قوميت (0001>P) و سن (035/0>P) بين دو گروه سالمندان تحت سوءرفتار قرار گرفته و تحت سوء رفتار قرار نگرفته تفاوت معناداري وجود دارد.
نتيجه گيري: با توجه به ميزان بالاي سوءرفتار نسبت به سالمندان، به نظر مي رسد وجود برنامه هايي براي افزايش آگاهي سالمندان، مراقبان آنها و پرسنل بهداشتي براي پيشگيري و كاهش غفلت و سوء رفتار با سالمندان ضروري باشد.