چکیده:
امروزه مهاجران نقش مهمی در توسعه مبادی مهاجرت خود دارند. برخی از مهاجران روستایی با تشکیل سازمانهایی همچون انجمنهای زادگاهی و با شکلدهی وجوه ارسالی، از آنها در جهت توسعه زادگاه و افزایش قابلیت زیست روستاهای خود بهره میبرند. بنابراین تلاشهای آنها قابلیت زیست در روستاها را افزایش میدهد و باعث میشود که تعلق به زادگاه و مشارکت و ماندگاری در روستاها ارتقاء یابد. این تحقیق به دنبال این است که مهاجران و نهادهای آنها چگونه و از طریق چه مکانیزمها و پیامدهایی در ارتقای توسعه روستایی نقش دارند. روششناسی مقاله حاضر مبتنی بر روش تحقیق کیفی است. دادههای کیفی با استفاده از فنون مصاحبه، مصاحبه گروهی و تاریخ شفاهی از انجمنهای زادگاهی تهران بخصوص انجمنهای زادگاهی شبستریها (دریانیها و بنیسیها) و همچنین مرکز کردهای مقیم مرکز، بنیاد خوزستانیهای مقیم مرکز و انجمن مهدیشهریهای (سنگسریها) مقیم مرکز، گردآوری شده و بر اساس تحلیل موضوعی، تحلیل و به صورت کلی ارائه شده است. مهاجران و سازمانهای آنها با راهکارهایی چون: وجوه ارسالی، سرمایهگذاری در زادگاه، مسافرت و تردد به زادگاه، انتقال نوآوری، ایده و سرمایه، سکونت خانه دومی در روستا، اقدامات توسعهای، فرستادن هدایا، کارآفرینی در زادگاه و دادوستد با زادگاه و مواردی اینچنین باعث تغییر در ساختارها و کارکردهای جامعه روستایی شده و از این طریق به توسعه روستایی میانجامند. این تغییرات در حوزههایی چون افزایش امکانات و خدمات مختلف و متعدد در روستا، بهبود کسب و کار و اشتغال در روستا، رونق کشاورزی و اقتصاد محلی، سرزندگی اجتماعی روستا، کمک به ماندگاری جوانان و افزایش جمعیت، بهبود شرایط زندگی در روستا و پیشرفت عمرانی روستا، بر توسعه روستاهای مورد مطالعه تاثیر گذاشته است. بنابراین نهادهای حکومتی میتوانند از تشکیل نهادهای پایدار مهاجری و انجمنهای زادگاهی حمایت کرده و حتی مهاجران را ترغیب به شکلدهی این نهادها بکنند تا بتوانند از پتانسیلهای و نیروهای این نهادها و ساختارها استفاده کرده تا برای بهزیستی روستایی و توسعه محلی از آنها استفاده نمایند.
خلاصه ماشینی:
"یعنی امروزه مهاجران و سازمانهای آنها در داخل کشورهای جهان سوم نیز دارای نقش مهمی در توسعه مبادی زادگاه خود هستند و این کار را با وجوه ارسالی فردی و جمعی انجام میدهند.
جدول(1)- تغییرات جمعیت نقاط روستایی و تعداد روستاهای کشور طی سالهای 85-1335 سال جمعیت روستایی تعداد آبادیها متوسط رشد سالانه جمعیت 1335 12952082 - 13/2 1345 15992912 66438 11/1 1355 17854064 65055 39/2 1365 26600449 65349 28/0 1375 23237699 68122 44/0- 1385 22131101 63125 با توجه به این موارد میتوان اذعان به وجود حجم بالایی از مهاجرین اجتماعات روستایی در شهرهای بزرگ کرد، بنابراین انتظار بر این است که بیشتر روستاها و شهرستانهای ایرانی جمعیت قابل توجهی در شهرهای بزرگ، بخصوص در تهران دارند و برخی از آنها نیز دارای سازمانهای مهاجری هستند که در توسعه مبادی خود نقش مهمی دارند و باید از این پتانسیل برای توسعه روستاهای کشور بهره برد.
چرا که این واقعیت که میزان وجوه ارسال شده بوسیله مهاجران به کشورهای در حال توسعه، به مراتب بیشتر از کمکهای خارجی به آنها بوده، علاقه روبه رشد به رابطه میان مهاجرت و توسعه را در میان پژوهشگران و سیاستگذاران تقویت کرده است (DeWind and Holdaway, 2005: 2-3).
در حالیکه ساختار سازمانی این انجمنها بر اساس آداب و رسوم خویشاوندی و ساختار داوطلبانه میباشد، حقیقت این است که این سازمانها در نزد مردم اینگونه شناخته شدهاند که میتوانند بعنوان یک ابزار مؤثر در بهبود شرایط اقتصادی و اجتماعی زادگاه و منطقهشان عمل کنند و این کار را از طریق افزایش سرمایهای که به این مناطق بعنوان وجوه ارسالی جمعی انتقال داده شده است، انجام میدهند(Alarcon and Escola Robin, 2007: 130)."