چکیده:
فهم كنش بين المللي چين به عنوان قدرتي در حال ظهور، اهميت روزافزوني مي يابد. مهمترين اولويت كنوني اين كشور در سياست بين الملل، پيشبرد مگاپروژه كمربند اقتصادي جاده ابريشم است. فهم چيستي اين طرح و جايگاه آن در استراتژي كلان چين واجد اهميت و ضرورت است. جريان غالب در مراكز تحقيقاتي، اين طرح را از منظر ژئوپوليتيك و تبيين نيات گسترش طلبانه چين، مورد بحث قرارداده است. اما نويسنده كوشيده با مفهوم بندي كمربند اقتصادي جاده ابريشم در قالب زنجيره جهاني ارزش، زمينه را براي دركي متفاوت از آن فراهم آورد. در اين چهارچوب، با تحليل محتواي سياست تجاري و صنعتي چين و نيز برنامه عملياتي كمربند اقتصادي جاده ابريشم، نسبت آنان با يكديگر در قالب مولفه هاي زنجيره جهاني ارزش تبيين شده است. از اين منظر هدف كليدي چين از طراحي و پيشبرد اين طرح كلان، شكل دهي به يك زنجيره ارزش چين محور در محيط ژئواكونوميك اوراسيا و افريقا است. در يك سال اخير بيش از نيمي از پروژهاي سرمايه گذاري شركت هاي چيني در اوراسيا و افريقا در قالب اين طرح تعريف شده و مورد حمايت دولت چين قرارگرفته است. ذكر اين نكته ضروري است كه كمربند اقتصادي جاده ابريشم در مسير اجرا با چالش هاي كليدي همچون رقابت هاي ژئوپوليتيك، توسعه نيافتگي فرايندهاي همگرايانه در بخش هاي مهمي از اوراسيا و ابهام در مورد نيات پنهان چين مواجه است.
خلاصه ماشینی:
"نمودار شماره ٢-صادرات کالاهای غیرسوختی جهان براساس نوع کالا طی سال های ١٩٩٥ تا ٢٠٠٩ / (میلیارد دلار و درصد) منبع : World Trade Organization نمودار شماره ٢-واردات کالاهای واسطه ای به صورت درون منطقه ای و میان مناطق در سال ٢٠٠٨ (میلیارد دلار) از منظر ریچارد بالدوین به عنوان یکی از اندیشمندان برجسـته ایـن حـوزه ، جهـانی شدن زنجیره ارزش باعث شده تا سیاست صنعتی کشورها به شـدت بـه پیوسـتن یـا نپیوستن آگاهانه آنها به ایـن زنجیـره وابسـته شـود.
در این چهارچوب ، ارتقـای تعـاملات فرهنگـی و دانشـگاهی، رسـانه ای، تعاملات جوانان و زنان کشورهای مسیر کمربند با هدف کسب حمایت عمومی از گسترش همکاریها در راستای اهداف این طرح ، اعطای سالانه ١٠ هـزار بورسـیه به دانشجویان کشورهای مسیر از سوی چین بـه منظـور تحصـیل در ایـن کشـور، برگزاری سال فرهنگی هریک از کشورها، تعمیق و گسترش همکاریهـا در زمینـه توریسم ، افزایش همکاریها در حوزه های علم و فنـاوری، ایجـاد آزمایشـگاه هـای مشترک یا مراکز تحقیقاتی مشترک، مراکز بین المللی انتقال فناوری به عنوان راهکار مطرح شده است (٢٠١٥ ,State Council).
همان گونه که در بررسی سند تجارت خارجی چین اشاره شـد، عـدم تـوازن ، عدم انسجام و ناپایداری به عنـوان ضـعف کلیـدی تجـارت خـارجی ایـن کشـور برشمرده شده اند و از دیگر سو افزایش مزیت رقابتی، برنـدینگ ، بـین المللـیشـدن شرکت های چینی، کاهش آلودگی و نقش آفرینی در حلقه های بالاتر زنجیره جهانی ارزش ، به عنوان راهبردهای کلان برای جبران ضعف هـای مـورد اشـاره و ارتقـای موقعیت این کشور در تجارت جهانی مورد تأکید قرارگرفته اند."