چکیده:
در مسير رشد و شكوفايي يك ملت، تغيير نگاه مردم به چگونگي توانمندي هاي خود و استفاده از ظرفيت هاي فرهنگي و اعتقادي، زمينه دست يابي به اقتصادي كارامد و مترقي را فراهم خواهد ساخت. لذا «فرهنگ» به عنوان يك اصل بسيار مهم و ضروري، نقش خود را در كنار «اقتصاد»، بيش از بيش آشكار خواهد ساخت.
رهبر معظم انقلاب ، به عنوان بهترين ديدبان نظام اسلامي، با درك صحيح از شرايط و نياز كنوني كشور، سال جاري را نيز به نام سال «اقتصاد و فرهنگ همراه با عزم ملي و مديريت جهادي» نام گذاري نمودند و بهانه شد تا با توجه به اهميت موضوع، مقاله اي تحت عنوان «رابطه فرهنگ و اقتصاد از منظر اسلام» نگارش نموده و رابطه و تاثير آن را بر «اقتصاد و فرهنگ» مورد تحليل و بازنگري قرار دهيم، زيرا به نظر مي رسد اين امر بتواند كمك شاياني را به عنوان بازوان فرهنگي در بخش مديريت جهادي و اقتصاد سالم و متعالي، ايفا نمايد.
در اين نوشتار سعي شده است تا با استفاده از منابع كتابخانه اي و اسنادي، به روش تحليلي توصيفي به سوال اصلي تحقيق مبني بر اين كه «آيا اساساً از ديدگاه اسلام ميان فرهنگ ديني، كار و اقتصاد، رابطه اي برقرار مي باشد؟»، با ارائه مطالبي همچون فرهنگ كار و تلاش از ديدگاه آيات و روايات، آثار و بركات كار، نگاه اسلام به مقوله عافيت طلبي، جايگاه تعطيلي در اسلام و... پاسخ داده و آن را مورد نقد و بررسي قرار دهد.
خلاصه ماشینی:
"از نگاه اسلامی میتوان کار و شغل را به انواع ذیل تقسیم نمود: الف ـ کارهای واجب؛ همچون کار کردن برای تأمین مایحتاج خود و دیگران و اموری که در صورت کوتاهی و عدم انجام آن، موجب وقفه در فرایند زندگی اجتماعی خواهد شد؛ ب ـ کارهای حرام؛ اموری که برابر احکام شرع مقدس، برای جامعه مضر و زیانآور میباشد؛ همانند خمرسازی؛ حضور در سپاه کفر، اقدامات تخریبی و تروریستی علیه مسلمانان و بشریت؛ ج ـ کارهای مستحب؛ از قبیل فعالیتهایی که به عمران جامعه منجر میشود؛ همانند مدرسه سازی، ساخت مسجد، کمک به محرومان، کمک به رشد و استقلال ملی مسلمین، فعالیتهای تبلیغی، کمک فکری، فرهنگی و اقتصادی به کشور؛ د ـ کارهای مکروه؛ اقداماتی که در اسلام از آن نهی نشده و انجام آن مورد عقوبت قرار نخواهد گرفت؛ ولی شایستهتر آن است که حتیالامکان انجام نگیرد یا راه دیگری را برای ارتزاق انتخاب نماید؛ مانند قصابی و...
الگوهای انسانی بشریت، در مسیر کمال و رشد معنوی دارای نگاهی زاهدانه و قناعت پیشه بودهاند و با این روش، زندگی در دنیا نباید بسیار سخت باشد و اندک تلاش و کاری، روزی محدود دنیایی آنها را تأمین میساخته است، اما آنچه در تاریخ و سیرة آنان قابل ملاحظه است، کار و تلاش سخت و طاقت فرسایی است که در کارنامة انبیاء و اولیاء الهی( مشاهده میگردد که همگی آن اقدامات، نشان از آن دارد که آنها برای تأمین مایحتاج سایر افراد نیازمند و ناتوان و رفع ضرورتهای جامعة خویش، بار مضاعفی را متحمل میشدهاند."