چکیده:
این مقاله میکوشد تا نقش تربیت در پیشگیری از آسیبهای اجتماعی را به تصویر بکشد و راهکارهای تربیتی مناسب در این رابطه ارائه دهد. در این زمینه، تحقیق به دنبال پاسخ به سؤالاتی از این جمله است: نقش کلی تربیت در پیشگیری از آسیبهای اجتماعی چیست؟ اهداف تربیتی پیشگیری از آسیبهای اجتماعی کدامند؟ اصول، روشهای، شیوههای تربیتی پیشگیری از آسیبهای اجتماعی کدامند؟ این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش پژوهش، تحقیق کیفی از نوع تحلیل محتوای استقرایی (تحلیل محتوای متعارف) است که بر اساس آن به تبیین مطالب مرتبط با مواجهه تربیتی با آسیبهای اجتماعی بر تأکید بر مبانی دینی پرداخته میشود. از جمله یافتههای مهم تحقیق اینکه، از منظر تربیتی پیشگیری بهترین راه مقابله با آسیبهای اجتماعی است. اقدامات پیشگیرانه بهعنوان مهمترین راهکار برای مبارزه با آسیبهای اجتماعی، در نظام آموزشی شامل دو بخش است: نخست از رویکرد فعالیت پیشگیرانه عبارت است از: تمرکز بر آگاهسازی متربی و در مرحلۀ دوم تقویت مهارتهای اجتماعی. 10 هدف تربیتی، 15 اصل تربیتی و12 شیوۀ تربیتی مواجهه با آسیبهای اجتماعی شناخته و ارائه گردید. در ادامه پیشنهادهای تربیتی در مواجهه با آسیبهای اجتماعی در مراکز آموزشی ارائه گردید. آنچه که مسلم است این است که جوامعی که به نظام تعلیم و تربیت بهعنوان عامل بازدارندگی و کاهش آسیبهای اجتماعی توجه دارند، موفقیت مطلوبتری را کسب نمودهاند. اولویتهایی را که در این مسیر باید به آن توجه کرد عبارتند از: تمرکز ویژه بر برنامههای پیشگیری اولیه در مدارس همراه با طراحی و استقرار نظام آموزش درسی و کمک درسی پیشگیری با تأکید بر اجرای آن مبتنی بر الگوی آمایش سرزمین
The purpose of this research is to investigate the role of education in preventing social harms and presenting appropriate educational strategies. In this regard, the research answers the following questions: What is the overall role of education in preventing social harm? What are the educational goals to prevent social harm? What are the principles and education methods to prevent social harm? In terms of purpose, this research is applied. In terms of research methodology, it is a qualitative research which is an inductive content analysis type of research (conventional content analysis). This qualitative research explains materials associated with educational exposure to social harm that emphasizes religious principles. One of the important findings of the research is that from the perspective of education, prevention is the best method to deal with social harm. Prevention strategies include two parts: The first part focuses on instructor awareness. The second part reinforces social skills. 10 educational goals, 15 educational principles and 12 educational methods were identified and presented to deal with social harm. In the following, educational suggestions were presented to deal with social harm in educational centers. Communities have achieved more desirable success, which views the education system as an important factor in preventing and reducing social harm. The priorities that should be considered include: Special focus on primary prevention programs in schools, designing a syllabus and a syllabus assistance for preventing and with emphasis on implementation of these actions based on territorial planning model.
خلاصه ماشینی:
در این زمينه، تحقیق به دنبال پاسخ به سؤالاتی از اين جمله است: نقش کلی تربیت در پیشگیری از آسیبهای اجتماعی چیست؟ اهداف تربیتی پیشگیری از آسیبهای اجتماعی کدامند؟ اصول، روشهای، شیوههای تربیتی پیشگیری از آسیبهای اجتماعی کدامند؟ این پژوهش از نظر هدف، کاربردي و از نظر روش پژوهش، تحقیق کیفی از نوع تحلیل محتواي استقرایی (تحلیل محتواي متعارف) است که بر اساس آن به تبیین مطالب مرتبط با مواجهه تربیتی با آسیبهای اجتماعی بر تأکید بر مبانی دینی پرداخته میشود.
بر اساس مادۀ 80 برنامه، دولت مکلف است طبق قوانین مربوطه و مصوبات شورای اجتماعی به منظور پیشگیری و کاهش آسیبهای اجتماعی، نسبت به تهیه طرح جامع کنترل و کاهش آسیبهای اجتماعی با اولویت اعتیاد، طلاق، حاشیهنشینی، کودکان کار و مفاسد اخلاقی اقدام کند؛ به گونهای که آسیبهای اجتماعی در انتهای برنامه به بیست و پنج درصد (25%) میزان کنونی کاهش یابد، در یکی از محورهای این ماده اشاره شده که از بروز آسیبهای اجتماعی از طریق اصلاح برنامهها و متون درسی دوره آموزش عمومی و پیشبینی آموزشهای اجتماعی و ارتقای مهارتهای زندگی پیشگیری اولیه به عمل آید.
لذا در جامعه کنونی با توجه به تشدید و گسترش روزافزون آسیبهای اجتماعی، پرداختن به این معضل ضرورتی انکارناپذیر است، بخصوص با افزایش آسیبها و انحرافات مختلف و گوناگون اجتماعی مانند اعتیاد به انواع مواد مخدر، مسکرات، افزایش طلاق، افزایش انحرافات جنسی، واقعیتهای تلخ و ناگواری است که امروزه شاهد آن هستیم.
گسترش آسیبهای اجتماعی قابل توجه است، این امر میتواند بیانگر وجود نوعی خلأ در نظام آموزش و پرورش باشد، لذا ترسیم الگوی تربیتی اسلام در پیشگیری از آسیبهای اجتماعی میتواند در این زمینه راهگشا باشد.