چکیده:
با توجه به اهميت نقش بهرهوري در رشد اقتصادي، هدف اصلي اين مقاله، بررسي تاثير برخي از متغيرهاي كليدي اقتصاد كلان بر بهرهوري كل عوامل توليد در ايران مي باشد. بدين منظور ابتدا شاخص بهرهوري كل عوامل توليد به روش ناپارامتري مرزي مالم كوئيست محاسبه شده و سپس تاثير متغيرها بر بهرهوري كل عوامل به روش رگرسيون خود توضيحي با وقفههاي گسترده (ARDL) مبتني بر دادههاي سري زماني سالهاي (1393-1358) مورد ارزيابي قرار ميگيرد. نتايج به دست آمده از برآورد الگو نشان ميدهد كه در بلندمدت متغيرهاي نرخ ارز واقعي به عنوان شاخص رقابتپذيري در اقتصاد جهاني، درآمدهاي ارزي حاصل از صادرات نفت تاثير مثبت و متغيرهاي شاخص بيثباتي اقتصادي، شاخص بيثباتي مالي و سهم هزينههاي مصرفي دولت از توليد ناخالص داخلي (با دو وقفه در كوتاهمدت) اثر منفي بر بهرهوري كل عوامل توليد دارند.
Due to the important role of productivity in economic growth, the main goal of this paper is to determine the impact of some key macroeconomic variables on TFP in Iran. For this purpose, First, TFP Index is calculated using a non-parametric frontier method of Malmquist. Then, the impact of related variables on the calculated variable, is analyzed using an ARDL method based on time-series data 1358-1393. The results of the estimated model show that the real exchange rate (indicator of global economy's competitiveness), export oil revenues have a positive effect and economic instability, government consumption expenditure (% of GDP) (with two lags in short-run), financial instability have a negative effect on TFP.
خلاصه ماشینی:
نتايج به دست آمده از برآورد الگو نشان مي دهد که در بلندمدت متغيرهاي نرخ ارز واقعي به عنوان شاخص رقابت پذيري در اقتصاد جهاني ، درآمدهاي ارزي حاصل از صادرات نفت تأثير مثبت و متغيرهاي شاخص بي ثباتي اقتصادي ، شاخص بي ثباتي مالي و سهم هزينه هاي مصرفي دولت از توليد ناخالص داخلي (با دو وقفه در کوتاه مدت ) اثر منفي بر بهره وري کل عوامل توليد دارند.
٣. مروري بر مطالعات انجام شده مهرآرا و ابراهيم زاده (١٣٨٨) در مقاله اي به بررسي نقش بهره وري کل عوامل توليـد در رشـد توليـدات بخش هاي عمده اقتصادي ايران (کشاورزي ، صنعت و خدمات ) در سال هاي ١٣٨٣-١٣٤٥ش پرداخته و نتيجه مي گيرند که رشـد اقتصـادي ايـران طـي دوره قبـل از انقـلاب جمهـوري اسـلامي ايـران در سـال ١٣٥٧ش ، برخلاف کشورهاي توسعه يافته متکي به رشد عوامل توليدي نيروي کار و موجـودي سـرمايه فيزيکي بوده که اين امر بيانگر وابستگي بيشتر به رشد برون زا در ايـن دوره و حـداکثر سـهم نـرخ رشـد TFP بخشي در رشد توليدات بخش اقتصاد غير نفتي ، طي کـل دوره برنامـه هـاي توسـعه اي اول ، دوم و سوم ، مربوط به بخش خدمات بوده است درحالي که سهم نرخ رشد TFP بخش کشاورزي طي برنامه - هاي توسعه اقتصادي ، اجتماعي و فرهنگي کشور در مقايسه با سـاير بخـش هـا حـداقل مـي باشـد.