چکیده:
در بررسی شخصیت رجالی ابوخالد کابلی، با دو کینه و چندین نام مشترک مواجه می شویم ارزیابی های این مقاله نشان از آن دارد که وی توسط رجالیان با کسانی چون خالد بن یزید ، یزید بن ثعلبه بن میممون و یزید ابو خالد قماط یکی دانسته شده است این گزارش ها کار بررسی شخصیت رجالی ابوخالد را پیچیده می نماید علاوه بر این که علاوه بر تخلیط نام و کینه ، برخی چون ابن آشوب، متغیر غلورا بر این پیچیدگی افزوده اند.ضرورت بازشناسی این شخصیت از ان جهت است که وی سهمی ویژه در تاریخ حدیث حدیث شیعه و نظام اعتقادی آن دارد. در منابع خلط هایی دیده میشود که عدم توجه به آنها توانسته است، این شخصیت حدیثی شیعه را تا پایه گذاری غلو متنزل نماید و به پرسش هایی در باره اصالت نظام اعتقادی امامیه منجر می گردد. به همین دلیل بررسی ملاک های وثاقت بر شخصیت ابوخالد از اهمیت بسزایی برخوردار است.
خلاصه ماشینی:
"3 در حالی که اولا چنین فردی در منابع رجالی وجود ندارد و ابن شهر آشوب در این نقل عجیب، متفرد است و ثانیا اگر بنا باشد پدر ابوخالد قماط، همان ثعلبه بن میمون باشد، پدر از پسر از نظر سنی و طبقه حدیثی پایینتر خواهد بود؛ زیرا ثعلبه بن میمون از اصحاب امام صادق و امام کاظم( بوده، ولی ابوخالد نهایتا از اصحاب امام صادق( بوده است؛ در حالی که با بررسی منابع مشخص میشود که ثعلبه از ابوخالد قماط نقل روایت نیز نموده است.
از این رو، نمیتوان به نقل بدون سندی که مرحوم شیخ طوسی ارائه نموده و طریقش نیز مجهول است، تکیه نمود و بر این اساس ابن عقده را منسوب به باورداشت اشتراک این دو کنیه و خلط میان این دو شخصیت نمود؛ زیرا چنان که گذشت، ادله محکم و معارضی وجود دارد که حکایت از تمایز ابوخالد کابلی و قماط در اندیشه رجالی ابن عقده دارد.
مقایسه میدانی احادیث ابوخالد کابلی با راویان موثق بررسی روایات ابوخالد بیانگر این نکته است که روایات وی دارای پشتوانه در احادیث راویان ثقه است؛ برای نمونه حدیث پیامبر( خطاب به جابر را در باره امام باقر( علاوه بر ابوخالد، ثقاتی چون ابان بن تغلب، محمد بن مسلم، زراره بن اعین، سعید بن مسیب، سلیمان اعمش گزارش نمودهاند.
استخراج توثیقات عام در باره ابوخالد کابلی همان طور که در بالا نیز ذکر شد، جهت بررسی وثاقت یک راوی یا صحابی توثیقات خاص به تنهایی کفایت میکند؛ لکن برای شناسایی بیشتر شخصیت ابوخالد چند مورد از مصادیق توثیقات عمومی در باره وی در ذیل مورد ارزیابی قرار داده و به دلیل اطاله و عدم ضرورت از بقیه صرف نظر شده است."