چکیده:
آل عثمان يا عثمانيان در اواخر قرن سيزدهم ميلادي/هفتم قمري از يك اميرنشين محلي در غرب آناتولي به تدريج به يك دولت مستقل و سپس به يك امپراتوري جهاني تبديل شدند. اگرچه در دولت عثماني، سنت تاريخ نگاري با تاخير زياد پديد آمد، اما بعد از تكوين، سير تكاملي پيدا كرد، به گونه اي كه به يكي از جريان هاي مهم تاريخ نگاري در جهان اسلام تبديل شد. تاكنون درباره شكل گيري و روند تكامل تاريخ نگاري عثماني پژوهش هاي متعددي صورت گرفته است. بااين حال، جايگاه و ابعاد تاريخ نگاري فارسي در شكل گيري تاريخ نگاري عثماني هنوز به صورت همه جانبه بررسي نشده است. يكي از دلايل اين امر عدم تصحيح و انتشار شمار زيادي از آثار تاريخ نگاري فارسي است. چنانكه هنوز تصحيح منقحي از هشت بهشت بدليسي در دست نيست. البته در سال هاي اخير تعدادي از آثار فارسي در ايران و تركيه تصحيح و منتشر شده است. با انتشار اين آثار، زمينه و مجال مناسبي براي بررسي جايگاه و ابعاد تاريخ نگاري فارسي در عثماني پديد آمده است. پرداختن به تاريخ نگاري عثماني به ويژه براي ما ايرانيان از آن حيث كه موجب شناخت بهتر و بيشتر تاريخ نگاري ايران مي شود، نيز داراي اهميت زيادي است، زيرا تاريخ نگاري عثماني از همان آغاز شكل گيري و نيز در مرحله اوج و كمال خود تاحد زيادي وامدار زبان فارسي، عناصر ايراني و الگوهاي تاريخ نگاري ايران بود. پژوهش حاضر درباره اين پرسش ها شكل گرفته است: تاريخ نگاري عثماني در چه شرايط تاريخي شكل گرفت؟ در شكل گيري آن چه عوامل و عناصري نقش داشتند؟ جايگاه و ابعاد تاريخ نگاري فارسي در عثماني چگونه بود؟ پژوهش حاضر با روش تاريخي و رويكرد توصيفي- تحليلي و با استفاده از منابع و مآخذ به پرسش هاي مزبور پاسخ مي دهد.
خلاصه ماشینی:
"پرداختن به تاریخ نگاری عثمانی به ویژه برای ما ایرانیان از آن حیث کـه موجـب شـناخت بهتر و بیشتر تاریخ نگاری ایران می شود، نیز دارای اهمیت زیادی است ، زیرا تـاریخ نگـاری عثمـانی از همان آغاز شکل گیری و نیز در مرحله اوج و کمال خود تاحد زیـادی وامـدار زبـان فارسـی ، عناصـر ایرانی و الگوهای تاریخ نگاری ایران بود.
پـرداختن به تاریخ نگاری عثمانی به ویژه برای ما ایرانیان از آن حیث که موجب شناخت بهتـر و بیشـتر تاریخ نگاری ایران می شود، دارای اهمیت زیادی است ، زیرا تاریخ نگاری عثمانی از همان آغـاز شکل گیری و نیز در مرحله اوج و کمال خود تاحد زیادی وامدار زبان فارسی ، عناصر ایرانـی و الگوهای تاریخ نگاری ایران بود.
از دورة محمد فاتح ، بـا حمایـت چشـمگیری کـه دولت عثمانی از نویسندگان آثار تاریخی و ادبـی بـه عمـل آورد، زمینـه بـرای تـاریخ نگـاری درباری که هدف اصلی آن ، ستایش و تمجید از اقدامات محمدفاتح و اعـتلای تصـویر سلسـلة 1 Sara Nur Yildiz, ibid, p.
تألیف و خلق آثار تـاریخی فارسـی ، تحت حمایت و تشویق سلاطین عثمانی ، زمانی به اوج رونق و شکوفایی خود رسـید کـه بـه امـر سلطان سلیمان ، در اواخر دهة ٩٥٠ قمـری (اوایـل دهـة ١٥٥٠ مـیلادی )، نهـاد شـهنامه جـی یـا شاهنامه گو تأسیس شد و درست همانند بقیة نهادهای رسمی دولت عثمانی ، برای کسی که متصدی 2 منصب مزبور می شد، نیز حقوق و مقرری مشخص و منظمی در نظر گرفته شد."