چکیده:
یکی از مسائل پیش روی جوامع جهانی در دهه¬های اخیر، مباحث مربوط به محیط¬زیست و عوامل تخریب آن است. آلودگی¬هایی که به تغییرات شدید آب و هوایی و گرم شدن کرۀ زمین منجر شده، نگرانی¬های زیادی را در سطح منطقه¬ای و جهانی ایجاد کرده است. از سوی دیگر با وجود محدودیت منابع و ضرورت توسعه در کشورهای کمتر توسعه یافته، توجه به مبحث کارایی به عنوان یک راه حل در حوزۀ بحران¬های زیست¬محیطی، اهمیت خود را نمایان میسازد. نظر به اهمیت مسائل زیست محیطی در کنار مباحث مربوط به رشد و توسعۀ اقتصادی، در تحقیق حاضر سعی شده است از بُعد کارایی انرژی، به این مهم پرداخته شود. به این منظور در این پژوهش، اثر متغیرهای شدت انرژی (به عنوان یکی از شاخص¬های رایج کارایی انرژی)، جمعیت، ثروت (درآمد سرانه) و مصرف انرژی بر انتشار دی-اکسیدکربن (به عنوان شاخص کیفیت محیط¬زیست) به روش داده¬های تابلویی طی دوره ۱۹۹۶-۲۰۱۰ مورد بررسی قرار گرفت. آزمون¬های مربوط به اثرات فرد و زمان و نیز آزمون هاسمن وجود یک الگوی اثرات تصادفی یک¬جانبه را برای انتشار دی¬اکسیدکربن در کشورهای مورد بررسی تأیید کرد. نتایج تحقیق نشان می¬دهد جمعیت، ثروت، مصرف انرژی و شدت انرژی، همگی اثری مثبت و معنی¬دار بر انتشار دی¬اکسیدکربن دارند. هم¬چنین ضریب بالای متغیر اصلی مورد بررسی (شدت انرژی) میزان اهمیت توجه به کارایی انرژی در حوزۀ محیط¬زیست را تأیید می¬کند.
خلاصه ماشینی:
"________________________________________________________________ 1- Environmental Kuznets Curve معرفی متغیرها و بررسی روند آنها در این مطالعه بر اساس مبانی نظری و مطالعات تجربی پیش گفته ، اثر متغیرهای شدت انرژی (به عنوان شاخص کارایی انرژی)، جمعیت ، ثروت، مصرف انرژی و سرمایه گذاری مستقیم خارجی بر متغیر انتشار دیاکسیدکربن (بـه عنـوان شـاخص کیفیـت محـیط زیسـت ) بـرای دورة ١٩٩٦- ٢٠١٠ بررسی میشود.
ایـن کاهش های مقطعی در شدت انرژی را میتوان ناشی از افـزایش قیمـت نفـت و تـأثیر مثبـت آن بـر تولید ناخالص داخلی دانست ؛ به طور مثال در بررسی مجزای روندها برای هر کشور، رونـد شـدت انرژی در ایران، یک کاهش قابل توجه را در سال ٢٠٠٠ نشان مـیدهـد کـه دلیـل آن را نمـیتـوان بهبود کارایی انرژی بیان کرد، بلکه این کاهش مربوط به اثر قیمت نفت بر تولیـد ناخـالص داخلـی است (بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران).
نمودار ٢: روند میانگین شدت انرژی تمامی کشورهای مورد مطالعه [طی دوره ١٩٩٦-٢٠١٠- بر حسب بی - تییو به ازای دلار سال ٢٠٠٥ آمریکا] / به طور منطقی و استدلالی، ارتباط کارایی انرژی با انتشار آلودگی و وضـعیت محـیط زیسـت را میتوان بر اساس مبانی نظری و سوابق پژوهشی که در بخش هـای قبلـی توضـیح داده شـد، بـه ایـن شکل بیان کرد که انتشار گازهای گلخانه ای و بـه طـور خـاص دیاکسـیدکربن ، ناشـی از سـوختن سوخت های فسیلی بوده و این سوخت ها نیز از تولید و مصرف انـرژی حاصـل مـیشـوند؛ بنـابراین ارتباط میان شدت انرژی و انتشار دیاکسیدکربن مثبت میباشـد."