چکیده:
مهارت جرات ورزي يا رفتار جرات ورزانه نقش مهمي در برقراري و حفظ ارتباطات و تعاملات بين فردي دارد. جرات ورزي در مفهوم به معناي توانايي دفاع از مواضع خود، دستيابي به اهداف و فائق آمدن بر دشواري ها، مصمم بودن در رفتار بدون آسيب رساندن به حقوق ديگران و كنترل تكانه هاي پرخاشگرايانه است. از همين رو شناسايي پيش آيندهاي آن مورد توجه محققان بوده است. هدف اين پژوهش بررسي نقش واسطه اي تنظيم هيجان در رابطه الگوهاي ارتباطات خانواده و استادان با جرات ورزي است. در اين مدل الگوهاي ارتباطي خانواده و استادان به عنوان متغير برون زاد، تنظيم هيجان به عنوان متغير واسطه اي و جرات ورزي به عنوان متغير درون زاد در نظر گرفته شدند. در اين مطالعه 317 دانشجوي دختر و پسر دوره كارشناسي سال تحصيلي 91-92 دانشگاه شيراز شركت داشتند كه به شيوه خوشه اي چند مرحله اي تصادفي انتخاب شدند. براي گردآوري اطلاعات از چهار ابزار الگوهاي ارتباطي خانواده، الگوهاي ارتباطي استادان، مقياس جرات ورزي سازگارانه و پرخاشگرانه و پرسش نامه ي تنظيم هيجان استفاده شد. براي تعيين پايايي پرسش نامه ها از روش آلفاي كرونباخ و جهت احراز روايي مقياس ها از روش تحليل عوامل استفاده شد. شواهد مويد پايايي و روايي مطلوب مقياس ها بود. به منظور بررسي مدل پژوهش، از تحليل مسير استفاده شد. به طور كلي نتايج حاكي از آن بود كه جهت گيري گفت وشنود و هم نوايي به منزله ابعاد الگوهاي ارتباطات خانواده به صورت مستقيم قدرت پيش بيني جرات ورزي را دارند. همچنين جهت گيري گفت وشنود خانواده و
هم نوايي استادان به ترتيب پيش بيني كننده ي مستقيم راهبردهاي بازارزيابي شناختي و سركوب ابرازي تنظيم هيجان هستند. علاوه بر اين، راهبرد بازارزيابي شناختي تنظيم هيجان رابطه ي ميان جهت گيري گفت وشنود خانواده و جرات ورزي سازگارانه را واسطه گري مي كند. بنابراين، هر چه افراد فضاي ارتباطي خانواده را بر مبناي جهت گيري گفت وشنود بيشتر ادراك كنند به ميزان بيشتري مي توانند از راهبرد بازارزيابي شناختي تنظيم هيجان استفاده كنند و به تناسب آن رفتار جرات ورزي سازگارانه افزايش مي يابد.
خلاصه ماشینی:
جدول شماره ٣- رگرسيون تنظيم هيجان بر روي الگوهاي ارتباطي خانواده و استادان (به تصویر صفحه مراجعه شود) نتايج حاکي از آن بود که از بين مؤلفه هاي الگوهاي ارتباطات خانواده ، جهت گيري گفت وشنود توانست راهبرد بازارزيابي شناختي تنظيم هيجان را به طور معنادار و مثبت (٠٠٣>P، ٠/١٣ =н ) پيش بيني کند.
در اين تحليل الگوهاي ارتباطي خانواده - استادان و راهبردهاي تنظيم هيجان به عنوان متغيرهاي پيش بين و شيوه هاي رفتار جرأت ورزانه به صورت جداگانه و در نقش متغير ملاک وارد معادله رگرسيون شدند، نتايج اين مرحله در جدول شماره ٤ نشان داده شده است .
نتايج اثر الگوهاي ارتباطي خانواده -استادان بر راهبردهاي تنظيم هيجان نيز نشان داد که از ابعاد الگوهاي ارتباطي خانواده تنها جهت گيري گفت وشنود خانواده با بازارزيابي شناختي رابطه ي مثبت و معنادار دارد که اين يافته با نتايج تحقيقات گراس (٢٠٠٧)، حسيني و خير (١٣٩٠)، امين آبادي ، خداپناهي و دهقاني (١٣٨٩)، جين – جو(٢٠٠٩)، جف و گلون و هاگز ٤٢ (٢٠١٠)، ونجليستي ٤٣ (٢٠٠٤)، تجلي و لطيفيان (١٣٨٧) هم سو است .
يافته ها نشان داد که راهبرد بازارزيابي شناختي تنظيم هيجان ، رفتار جرأت ورزانه را به شيوه ي سازگارانه به صورت مثبت و معنادار پيش بيني مي کنند و راهبرد سرکوبي ابرازي تنظيم هيجان نتوانست نقش واسطه را در ارتباط بين مؤلفه هاي الگوهاي ارتباطات خانواده و استادان و جرأت ورزي را ايفا کند.
بنابراين مسير جهت گيري گفت وشنود خانواده از طريق نقش واسطه گري سهمي راهبرد بازارزيابي شناختي تنظيم هيجان با رفتار جرأت ورزانه به شيوه ي سازگارانه رابطه ي مثبت و معنادار دارد.