چکیده:
تبریز دارای تنگناهای خاصی در توسعه فیزیکی است. از نقطهنظر ژئومورفولوژی، شهر در توسعه فیزیکی با مشکلاتی مانند: زمین¬لرزه، حرکات دامنه¬ای و سیلاب مواجه می¬باشد. در این مقاله مخاطرات ژئومورفولوژی شهر بررسی شده اسـت. هدف از چنـین مطالعـه¬ای طبقه¬بـندی کـردن منـاطق پـایدار و ناپـایدار شهر تبـریز اسـت. بـرای دستـیابی به ایـن هـدف از سیستم اطـلاعات جـغرافیاییGIS، مدل ارتفاعی رقومی شده DEM و شاخص نرمال شده پوشش گیاهی NDVI در طبقه¬بندی استفاده شده است. همچنین بـرای افـزایش دقـت داده¬های مـورد نیـاز از تصـاویر ماهواره¬ای نوع TM استفاده شده است. بنابراین از ترکیب تـمامی اطلاعات در محیط GIS، نقشه¬های محدودیت توسعه شهر و نواحـی مـخاطرهآمیز تهیه شد. لازم به ذکر است که نقشه¬ها در دو گروه قابل طبقهبندی میباشد:
الف) نقشه ناهمواریهای شهر و حومه؛
ب) نقشه¬هـای مخاطـرات ژئومـورفولوژیکی توسـعه شـهر مانـند: نقشـه مخـاطرات
هیدرولوژی، محدودیتهای پوشش¬طبیعی زمین، ناپایداریهای مربوط به شرایط لیتولوژی و پراکنش گسلها در شهر و حومه.
نقشه¬های ذکـر شـده در برنامه¬ریزی توسـعه قابل استفاده میباشد. نتایج نشان میدهد که کرانـههای مـهرانه¬رود، نواحی باغمـیشه و ولیـعصر از منـاطق مخـاطره¬آمـیز تبریز محسوب میشوند. با این حال مخاطرات زمین لرزه در شهر و حومه بهدلیل پراکنش گسلها در تمامی شهر برابر است.
خلاصه ماشینی:
"به هر صـورت ، عـلی رغم توسـعه شهر در مناطق مخاطره آمیز، سعی در طبقه بندی کردن مناطق مختلف شهر از جهت پایداری و تنـگناهای ژئومـورفولوژیکی کـاری عبـث نخـواهد بود؛ زیرا با شناخت مکانیسم و دینـامیک انواع محدودیتهای موجود در منطقه و تعیین مکانهای تحت تأثیر آنها در غالب موارد با انجام اقدامات پیشگیرانه به وسیله مسئولان ، در مناطق مخاطره آمیز می توان ضریب بروز خسارات را در اثر حادثه کاهش داد و نیز در روند ادامه توسعه شهر به مسئولان و ساکـنان ، مخاطرات طبیعی مناطـق تحـت اشغال را یادآوری کرد تا به این ترتیب در مـوقع بروز حادثه حداقل از آمادگی لازم برای رویارویی با خطر برخوردار باشـند.
دندانه دار و مضرس بودن / (به تصویر صفحه مراجعه شود) (به تصویر صفحه مراجعه شود) (به تصویر صفحه مراجعه شود) / (به تصویر صفحه مراجعه شود) (به تصویر صفحه مراجعه شود) / مطالعه در انواع پوششهای طبیعی منطقه و میزان گستره آنها با استفاده از تصاویر ماهواره ای ، مورد تحقیق و طبقه بندی قرار گرفته ؛ سپس تغییرات آن در طی ١٠ سال بررسی شده و در نهایت مناطق مخاطـره آمیز شهر تعیین شده است (نقشه های ٥-٨)."