چکیده:
خشک سالی به عنوان پدیده ای مخرب شناخته می شود که اجتماعات انسانی را تحت تاثیر قرار داده است.هنگام خشکسالی مناطق روستایی آسیب پذیری بیشتری خواهند داشت.زیرا اغلب فعالیت های آنان وابسته به منابع آبی است.در همین راستا هدف پژوهش حاضر ارزیابی چالشهای اجتماعی ناشی از بحران خشکسالی بر توسعه پایدار روستایی و ارائه راهکارهای جهت کاهش این پیامدهاست. این تحقیق از نوع تحقیقات توصیفی میباشد و روش گردآوری اطلاعات نیز اسنادی و پیمایشی میباشد. نمونهگیری در این تحقیق در دو سطح انجامگرفته ، ابتدا در سطح منطقه که واحد تحلیل نقاط روستایی است که 4 روستای میانده، نصیرآباد، رحیمآباد و سده انتخابشدهاند و در سطح روستاهای نمونه که واحد تحلیل خانوارهای ساکن در مناطق روستایی میباشند که بر اساس آخرین سرشماری در سال 1390 جمعیتی برابر با 2101 خانوار را دارا میباشند. در تحقیق حاضر برای تعیین حجم نمونه مناسب از فرمول کوکران استفادهشده که نمونه مناسب برای این جامعه آماری برابر با 325 خانوار میباشد. در تجزیهوتحلیل دادهها، چالشهای اجتماعی ناشی از بحران خشکسالی در پنج عامل اثرات عمومی اجتماعی، امنیت، کیفیت زندگی، آموزشوپرورش، سلامت و تندرستی قرارگرفتهاند که کل مجموعه چالشهای اجتماعی قادر است 57.190 درصد از کل واریانس چالشهای اجتماعی در مناطق روستایی دهستان میانده را تبین کند. نتیجه حاصل از پژوهش لزوم توجه به بخش اجتماعی و آسیبپذیری آن در هنگام بروز خشکسالی را آشکار میکند زیرا که بدون توجه به این بخش هنگام بروز خشکسالی توسعه مناطق روستایی با چالشهایی روبهرو میشود
خلاصه ماشینی:
ارزیابی چالش های اجتماعی ناشی از بحران خشک سالی بر توسعه پایدار روستایی مورد پژوهی: دهستان میانده از توابع بخش شبیکوه ، شهرستان فسا جمیله توکلینیا١، محمدرضا پاک نهاد٢، حسین رئیسی ٣، پرویز آقایی 4* ١ استادیار و عضو هیئت علمی گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه شهید بهشتی تهران ، ایران ٢ کارشناس ارشد برنامه ریزی منطقه ای، دانشگاه علامه طباطبایی تهران ، ایران ٣ کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه شهید بهشتی تهران ، ایران ٤ دکتری در جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه شهید بهشتی تهران ، ایران 1 چکیده خشک سالی به عنوان پدیده ای مخرب شناخته میشود که اجتماعات انسانی را تحت تاثیر قرار داده است .
در تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از تحلیل عاملی، چالش های اجتماعی ناشی از بحران خشک سالی در پنج عامل اثرات عمومی اجتماعی، امنیت ، کیفیت زندگی، آموزش وپرورش ، سلامت و تندرستی قرارگرفته اند که کل مجموعه چالش های اجتماعی قادر است ٥٧/١٩٠ درصد از کل واریانس چالش های اجتماعی در مناطق روستایی دهستان میانده را تبیین کند.
با توجه به این موضوع پژوهش حاضر سعی در ارزیابی چالش های اجتماعی ناشی از بحران خشک سالی بر توسعه پایدار مناطق روستایی دهستان میانده از توابع شهرستان فسا است .
با توجه به نتایج تحقیق راهکارهایی چون مدیریت ریسک ، تدوین طرح های آماده سازی و مقابله با بحران آب ، نظارت بر منابع ، ملاحظات زیست محیطی، بالا بردن سطح آگاهی مردم از طریق برنامه های آموزشی و ترویجی، افزایش همکاری بین بخش اجرایی و تحقیقاتی برای کاهش تأثیرات ناشی از خشک سالی پیشنهادشده است (٣ :١٩٩٦ ,Walker and Thers).