چکیده:
جوامع عصر حاضر علاوه بر بحران های اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، و فرهنگی با مسائل و بحران های زیست محیطی مواجه اند و این مسئله بسیاری از دانشمندان اجتماعی را ملزم به مطالعه ارزش های زیست محیطی کرده است . بسیاری از این مطالعات نشان میدهد ارزش های زیست محیطی و تعهدات اخلاقی در قبال محیط زیست ریشه در جهان بینی و آموزه های دینی جامعه دارد. هدف مقاله حاضر بررسی جایگاه ارزش های زیست محیطی در کشورهای مسلمان و غیرمسلمان با رویکرد تطبیقی است . بدین منظور و با استفاده از تحلیل ثانویه و به کارگیری داده های موج پنجم پیمایش جهانی ارزش ها (wvs) کشورهای مسلمان ترکیه ، اندونزی، مصر، اردن و کشورهای غیرمسلمان امریکا، کانادا، آلمان ، سوئیس از نظر برخی ارزش های زیست محیطی مقایسه شدند. یافته های تحقیق حاضر نشان داد تفاوت چندانی به لحاظ شاخص های زیست محیطی بررسیشده میان کشورهای مسلمان و غیرمسلمان وجود ندارد. با وجود این ، کشورهای مسلمان مسائل زیست محیطی، نظیر بدی آب و هوا و نامناسب بودن وضعیت بهداشت ، را جدّیتر از کشورهای غیر مسلمانان میدانند. علاوه بر این ، کشورهای مسلمان بیشتر دولت را مسئول رفع آلودگیهای زیست محیطی میدانند. در خاتمه ، دلایل احتمالی عدم تفاوت بین کشورهای مسلمان و کشورهای غیرمسلمان از حیث ملاحظات زیست محیطی تبیین میشود.
خلاصه ماشینی:
مقالۀ حاضر با استفاده از داده های پیمایش جهانی ارزش ها (WVS) و اتخاذ رهیافت تطبیقی، علاوه بر مطالعۀ وضعیت مؤلفه های اصلی ارزش های زیست محیطی فعلی جهان ، بر آن است ارزش های زیست محیطی کشورهای مسلمان (کشورهایی که اکثریت مردم آن معتقد به دین اسلام اند) و غیرمسلمان را مقایسه کند و به این پرسش پاسخ دهد که آیا بین کشورهای مسلمان (ترکیه ، اندونزی، مصر، اردن ) و کشورهای غیرمسلمان (امریکا، کانادا، آلمان ، سوئیس ) به لحاظ برخی ارزش های زیست محیطی تفاوت وجود دارد؟ به عبارت دیگر، چه تفاوتی بین انسان های مسلمانی که طبیعت را تجلی خداوند میدانند و انسان های غیرمسلمانی که دیدگاه مادی و شخصی دارند، به لحاظ ارزش های زیست محیطی، وجود دارد؟ پیشینۀ پژوهش با توجه به اهمیت جهانی مسائل زیست محیطی، افراد هر جامعه براساس جهان بینی و ارزش های خاص فرهنگی و اجتماعی خود واکنش های متفاوتی در برابر محیط زیست دارند؛ واکنش هایی که گاه حامی و گاه تخریب کنندة محیط زیست اند.
برای بررسی این موضوع که آیا بین کشورهای مسلمان و غیر مسلمان به لحاظ ارزش های زیست محیطی و اهمیت رشد اقتصادی تفاوت معناداری وجود دارد از آزمون آماری مقایسۀ میانگین ها (آزمون تی) استفاده شد.
Qi-yan, W & Yan-li (2011), Research on Status and Influence Factors of Citizen’s Salehi, S (2010), People and the Environment: A Study of Environmental Attitudes and Behavior in Iran, Lambert Academic Publishing.