چکیده:
مناطق كُردنشين به لحاظ مطالبات هويتي در چند دهه اخير بسيار مطرح بوده است. نزديكي اين منطقه به كُردستان عراق نيز موقعيت آن را حساس تر و پيچيده تر ساخته است. با توجه به زيست چند فرهنگي و چندقومي جامعه ايران و تحولات جهاني، پرداختن به تعلقات جمعي و ترجيحات هويتي در ميان اجتماعات قومي به ويژه اجتماعات كُردنشين اهميت فزاينده اي به دست آورده است. اين پژوهش، به روش چندگانه (روش پيمايشي، روش اسنادي و تحليل ثانويه) و با استفاده از پرسش نامه هاي كلان و خُرد صورت گرفته است. در بخش پيمايش با 630 نفر از شهروندان سنندج و سردشت بين سنين 18 تا 50 سال در بهار 1388مصاحبه شده است.چارچوب نظري تحقيق، بر رويكرد نظري قشربندي اجتماعي(آلبا، هكتر، هوروويتز و فنتون) استوار است. نتايج تحقيق بيان گر آن است كه ترجيحات هويتي پاسخ گويان، بر احساس يگانگي و همذات پنداري با شناسه هاي اجتماع قومي و احساس تفاوت و تمايز با شناسه هاي اجتماع ملي استوار است. با اين وصف، كُردهاي مورد بررسي به لحاظ فرهنگي، خود را با ساير اقوام ايراني مشترك مي دانند؛ هر چند ميان هويت ايراني و حوزه سياسي فاصله گذاري مشخصي انجام مي دهند. نتايج تحليل چندمتغيره نشان مي دهد كه متغيرهاي سطح توسعه، ميزان بهره مندي از اشكال سرمايه (اقتصادي، فرهنگي و اجتماعي)، نوع احساس و پنداشت از محيط هنجاري واعيان فرهنگي و اجتماعي در نهايت توانستند حدود 66% از ترجيحات هويتي كُردها را تبيين كنند
خلاصه ماشینی:
"با توجه به اثـر گـذاری مستقیم و غیر مستقیم متغیرهای مستقل بر متغیر وابسته بر انواع هویت های قومی و ملی از این بررسی می توان نتیجه گرفت که برای ارتقا و بسط تعلقات ملی در میان مردمان کرد مهم ترین عواملی که بایـد روی آن ها تأکید و کار کرد، عبارتند از: ارتقاء و بهبود شاخص های توسعه در مناطق کردنشین ، بسط و تعمیق عدالت اجتماعی در راستای بهره مندی هرچه بیش تر اجتماعات قومی از سرمایه های اقتصادی و فرهنگی و اعتماد سازی و تلطیف افق ذهنی و بینشی مردمان کـرد و بهبـود و اصـلاح احسـاس و پنداشت آنان نسبت به اعیان فرهنگی ، اجتماعی و سیاسی .
جدول ٩- مجموع آثار مستقیم و غیر مستقیم متغیرها بر انواع هویت نام متغیر هویت ملی هویت قومی اثر مستقیم اثر غیرمستقیم جمع اثر اثرمستقیم اثر غیر مستقیم جمع اثر سرمایه اقتصادی 0/561 0/100 0/661 -0/314 -0/132 -0/446 سرمایه فرهنگی 0/281 0/143 0/424 -0/232 -0/152 -0/384 احساس و پنداشت 0/182 0/021 0/203 -0/108 -0/049 -0/157 سرمایه ی اجتماعی 0/300 0/08 0/38 -0/203 -0/139 -0/342 سطح توسعه 0/124 0/184 0/308 -0/165 -0/182 -0/347 بحث و نتیجه گیری در این تحقیق در چارچوب دیدگاه های نظری قشربندی اجتماعی و منابع تجربی مـرتبط و بهره گیری از نتایج به دست آمده از مرور آن ها و با اتکا به بینش و تجارب زیسته ، برای تحلیـل جامعه شناختی ترجیحات هویتی مردمان کرد، چارچوبی نظـری تحقیـق تنظـیم و در قالـب آن فرضیه های اصلی ارائه و مورد آزمون قرار گرفتند."