چکیده:
مشكلات زيست محيطي به طور عام و مشكلات ناشي از پسماند به طور خاص، از معضلات جوامع كنوني به شمار ميروند. حل اين مشكلات نيازمند مشاركت شهروندان است. به علاوه، در اين زمينه عوامل اجتماعي- روانشناختي گوناگوني بر رفتار شهروندان تاثير دارند كه يكي از آنها هنجارهاي زيست محيطي است. هدف مقاله پيش رو سنجش و بررسي هنجارهاي زيست محيطي و ارتباط آن با بازيافت پسماند خانگي در منطقه هفت تهران است. براي تبيين اين موضوع، از نظريهها و تعاريف هنجاري استفاده شده است. روش تحقيق پيمايشي بوده و از ابزار پرسشنامه براي جمع آوري داده ها استفاده شده است. 400 پرسشنامه با استفاده از روش نمونه گيري خوشه اي تكميل و پاسخ ها با نرم افزار SPSS تحليل شده است. نتايج حاصل از تحقيق نشان داده كه شهروندان، هنجارهاي زيست محيطي نسبتاً بالايي دارند (ميانگين 37/3 از پنج)؛ شهروندان تهراني، بازيافت پسماند خانگي خود را در سطح بالايي انجام دادهاند (ميانگين 09/3 از پنج) و نهايتاً، نتايج تحقيق نشان داده كه بين دو متغير رابطه مثبت متوسطي وجود داشته است. به گونه اي كه 11% از بازيافت پسماند به وسيله هنجارهاي زيست محيطي تبيين مي شود. بررسي دقيق تر موضوع نشان داده است كه رابطه بين دو متغير تعاملي است و با افزايش هر يك، ديگري نيز افزايش مي يابد.
خلاصه ماشینی:
"نتایج حاصل از تحقیق نشان داده که شهروندان ، هنجارهای زیست محیطی نسبتا بالایی دارند (میانگین ٣/٣٧ از پنج )؛ شهروندان تهرانی، بازیافت پسماند خانگی خود را در سطح بالایی انجام داده اند (میانگین ٣/٠٩ از پنج ) و نهایتا، نتایج تحقیق نشان داده که بین دو متغیر رابطۀ مثبت متوسطی وجود داشته است .
وجود برنامه های مدیریت پسماند و عدم مشارکت در آن ، باعث این پرسش میشود که علل پایین بودن مشارکت چیست ؟ چه عواملی باعث ضعف مشارکت در برنامه های تفکیک زباله از مبدأ میشود؟ برای مشارکت در برنامه های اجتماعی- زیست محیطی همواره عوامل روانشناختی - اجتماعی گوناگونی تأثیر داشته اند.
به چه میزان هنجارهای زیست محیطی نسبت به بازیافت بر مشارکت در برنامه های تفکیک زباله از مبدأ تأثیر دارند؟ پیشینۀ تحقیق در ایران پژوهش های گوناگونی با رویکردهای متفاوتی در حوزة پسماند انجام شده است .
بر اساس نتایج ، ٥٨% از افراد شرکت کننده نگرانیهای خود را نسبت به مشکلات زیست محیطی و ٦٠% از پاسخگویان به وضعیت دفن زباله در منطقۀ کهریزک تهران اعلام کرده اند که این مطلب گویای وجود نگرش درونی مثبت افراد نسبت به کاهش مشکلات پسماند و محیط زیست است .
در بین تحقیقات جامعه شناختی صورت گرفته نیز، فقط یک مورد آن به بررسی وجود ارتباط و نه تحلیل هنجارهای زیست محیطی و بازیافت پسماند خانگی پرداخته است .
همان طور که از جدول ٧ پیداست شهروندان منطقۀ هفت هنجارهای زیست محیطی - اجتماعی قوی داشتند و میزان مشارکت آنها در برنامه های تفکیک زباله از مبدأ بالا بوده است ."