چکیده:
این پژوهش با هدف آزمون نقش واسطهای هیجانهای پیشرفت در رابطة ارزیابیهای شناختی و تعهد تحصیلی انجام شد. 200 دانشآموز دختر به نسخة کوتاه پرسشنامه هیجانهای پیشرفت (AEQ-R؛ پکران،گوئتز و پری، 2005)، نسخة تجدیدنظرشدة مقیاس ارزیابی تنیدگی (SAM-R؛ رویلی، روسچ، جاریکا و واگان، 2005) و سیاهة مشغولیت تحصیلی (SEI؛ سالملا- آرو و آپادایا، 2012) پاسخ دادند. به منظور آزمون روابط ساختاری بین ارزیابیهای شناختی، هیجانهای پیشرفت و تعهد تحصیلی از روش آماری مدلیابی معادلات ساختاری استفاده شد.نتایج نشان داد که رابطة بین ارزیابیهای شناختی سازشیافته (چالش و منابع) با هیجانهای پیشرفت مثبت، مثبت معنادار و با هیجانهای پیشرفت منفی، منفی معنادار؛ رابطه بین ارزیابیهای شناختی سازشنایافته (تهدید) با هیجانهای پیشرفت مثبت، منفی معنادار و با هیجانهای پیشرفت منفی، مثبت معنادار و بالاخره رابطه هیجانهای پیشرفت مثبت با تعهد تحصیلی مثبت معنادار و رابطه هیجانهای پیشرفت منفی با تعهد تحصیلی منفی معنادار بود. همچنین نتایج نشان داد که الگوی مفروض واسطهگری کامل هیجانهای پیشرفت مثبت و منفی در رابطه ارزیابیهای شناختی و تعهد تحصیلی با دادهها برازش مطلوب دارد. علاوه بر این، نتایج نشان داد که در هردو مدل واسطهگری هیجانهای پیشرفت مثبت و منفی، کل وزنهای رگرسیونی از لحاظ آماری معنادار بود و در مدلهای واسطهگری هیجانهای پیشرفت مثبت و منفی بهترتیب 49 و 26 درصد از پراکندگی نمره تعهد تحصیلی تبیین شد. نتایج این بررسی با تأکید بر واسطهگری هیجانهای پیشرفت مثبت و منفی از آموزههای نظریة کنترل ارزش هیجانهای پیشرفت در بین گروهی از فراگیرانی ایرانی به طور تجربی حمایت کرد.