چکیده:
پس از جنگ اول و دوم جهانی به اين دليل که حقوق بین الملل هنوز چندان قوام نيافته بود ، طبیعتا موضوع با اهمیت جایگاه بزه ديگان و مساله ترمیم آسیب های وارده به آنها و جبران خسارت های شان هنوز به دغدغه اصلی بدل نشده بود. آن زمان سخن محافل بین المللی نه اجرای عدالت بلکه مجازات مجرمان جنگی بین المللی بود.پس از دوران جنگ سرد و وقوع کشتارهای بوسنی و هرزه گوین و آنگاه تشکيل دادگاه کيفری بین المللی یوگسلاوی سابق و سپس نسل کشی رواندا و تاسيس دومين دادگاه کيفری بین المللی ويژه ، علی رغم سکوت اساسنامه هر دو دادگاه در مورد حقوق بزه ديدگان و مساله ترميم خسارت آنها ، حقوق داخلی رواندا با قانون ارگانيک 1996 و تشکيل دادگاه های گاچاچا تا حدودی به صورت نمادين به حقوق بزه ديدگان اهميت داده و قواعدی را برای ترميم خسارت وضع به اجرا گذارند.پس از آن اجماع جهانی بر اساسنامه رم و تشکيل ديوان کيفری بین المللی، حقوق بزه ديدگان گامی به پيش گذاشت. حق مشارکت در فرايند رسيدگی، حق مورد حمايت بودن و نهايتا حق برخورداری از ترميم و حبران خسارت مورد توجه قرار گرفت. بزه ديده از اين پس حق مطالبه خسارت خواهد داشت اما دو طرف دعوا نيست بلکه او در حين مشارکت در فرايند رسيدگی می تواند درخواستش را بدهد امروزه کم کم ترميم و جبران خسارت های وارده به بزه ديدگان هم جای خود را در فرايند رسيدگی باز نموده و هم به نهادی تبديل گرديأه است که می تواند مانند کيفر با يک ابزار دو رگه دارای کارکردهای خاص خود باشد.
خلاصه ماشینی:
از طرفی در فرانسه اصلاحات جدید کیفری را با عنوان «ضمانت اجرا-ترمیم »٤ پیش بینی نموده اند که مبتنی بر تعهد محکوم علیه بر پرداخت 5 غرامت خسارت وارده به بزه دیده در مهلت معین و بر اساس روش های تعیین شده توسط محکمه میباشد.
D'ARGENT, Pierre, Les réparations de guerre en droit international public, la responsabilité internationale des États à l’épreuve de la guerre, 2002,P.
QNEGHINGR, Jean-francois, La réparation des crimes de l’histoire : état et perspectives du droit international public contemporain.
»٢٦ نهایتا در این مورد نباید در خصوص نقش دیوان بین المللی دادگستری اغراق نمود زیرا، اگرچه قاعده « ترمیم کامل »٢٧ را اجرا میکند اما این امر هیچ فایده مستقیمی برای بزه دیده گان ندارد زیرا، تنها دولتی که دادگاه را صالح 28 دانسته است خواهد توانست از تدابیر مربوط به ترمیم خسارت بهره ببرد.
PIERRE, Alexia, Victimes de crimes de droit international humanitaire et justice pénale internationale, 2008, p.
٢. در مورد دادگاه کیفری بین المللی رواندا مسأله ترمیم خسارات وارده به بزه دیدگان در برابر این دادگاه با توجه به خشونت های واقع شده در خلال نسل کشی و سایر جرائم علیه بشریت که استثنائا به صورت دولتی هم ارتکاب یافته و رقم بالایی هم دارند از اهمیت زیادی برخوردار است .
Les réparations de guerre en droit international public, la responsabilité internationale des États à l’épreuve de la guerre.
La réparation des crimes de l’histoire : état et perspectives du droit international public contemporain.
Victimes de crimes de droit international humanitaire et justice pénale internationale.
« La place des victimes devant la CPI », in : Droit international pénal, 2008 Helbing Lichtenhahnn, Bruylant.