چکیده:
زندگی روزمره گستره وسیعی از باورها و کردارهای دینی و شبه دینی را دربرمیگیرد. به لحاظ نظری مفهوم دین عامه امکان بحث از ویژگیهای فرهنگی و اجتماعی و مردمی بودن کردارهای دینی را در زندگی روزمره فراهم میکند. دین عامه جایگاهی مغفول در مطالعات دینی داشته است، مفهومی که در درون، بیرون و حاشیههای دین رسمی قرار دارد. این مقاله پس از بحثی نظری درباره مفهوم دین عامه، سعی در بررسی کردار دینی دعانویسی و تجربه آن در میان زنان شهر سنندج را دارد. ایده نظری مقاله حاضر این است که دین عامه و استقبال نسبت به آن پاسخی به ناکامیهای عینی افراد در زندگی روزمره است. مقاله با اتخاذ رویکردی برساختگرایانه، تجربه افراد از کردار دعانویسی را در چارچوب روششناسی زمینهای بررسی میکند. نتیجه آن که روایت افراد از تجربه دعانویسی نامنسجم و انعطافپذیر و عاطفی است. این تجربه احساسی از کردار دینی دعانویسی در پیوند با ناامنیهای عینی در زندگی روزمره شکل میگیرد. بنابراین کردار دینی دعانویسی خلاء میان انتظارات ذهنی و امکانات عینی را پر میکند.
خلاصه ماشینی:
ابتدا مفروضات، اهداف و پرسش ها را به بحث می گذاریم و سپس تلاش خواهیم کرد که به مرور به مفهوم پردازی های جامعه شناختی درباره دین عامه بپردازیم ، با این کار اهداف مضاعفی را دنبال خواهیم کرد؛ از یکطرف سعی در وضوح بخشیدن به مفهومسازی دین عامه داریم و از طرف دیگر با توجه به مبانی نظری روش زمینه ای، حساسیت نظری لازم برای مقوله سازیها و تفسیر تجربه افراد و مقولات را در اختیار خواهیم داشت .
این مقاله کردارهای دین عامه را بـه مثابه کرداری گفتمانی برساخت میدان هویت دینی در زندگی روزمـره بکـار مـیگیـرد، میدانی که مورد مجادله میان گفتمانهای مختلف فرهنگـی و اجتمـاعی اسـت .
در این مقاله کردار دین عامه میانجیای است برای ورود به آگـاهی عامـه ، چیـزی که به ما کمک میکند واقعیت دینی زندگی روزمره آنها را بفهمیم .
دین قوی ١ به پرسش های کیهانی و هستی شناختی پاسخ میدهد، الهیات منسجم برای شیوه زندگی انسانها را در خود مدون دارد و از آموزش دینی گسترده و سازمان اجتماعی حول متن مقدس برخوردار است اما دین عامه به مسائل روزمره انسانی همچون مریضی، بدشانسی و غیره میپردازد و خصلتی پراگماتیسیتی دارد و نهاد رسمی ، از آن خود ندارد (٧٩-٧٣ :١٩٩٩ ,Shaw).
کـالایی شدن زندگی روزمره و به تبع تجربه های شخصی از مواجهه با مسائل و به ویژه حضـور زنان در حوزه عمومی همراه بـا بحـرانهـای اقتصـادی، متغیرهـای کلانـی هسـتند کـه توجیه گر توضیح دعانویسی در قالب مفهوم دین عامه هستند.