چکیده:
مسائل اقتصادي به آن دسته از مسائل حوزه اقتصاد گفته مي شود كه شرايط نامساعدي را براي زندگي اجتماعي افراد به وجود مي آورند و حيات اقتصادي و اجتماعي را به خطر مي اندازند. مقاله حاضر حاصل مطالعات اكتشافي و عمليات ميداني است كه در قالب پژوهشي با عنوان «بررسي مقايسه اي مسائل اقتصادي ـ اجتماعي و دموگرافيك ايران و تاجيكستان» انجام شده است. در اين پژوهش، ابتدا، با استفاده از منابع و اسناد (در پي نوشت به برخي از اين منابع اشاره شده است)[i] و مصاحبه هاي اوليه، فهرست معتبري از مسائل اقتصادي ايران و تاجيكستان (34 مسئله اقتصادي در ايران و 38 مسئله اقتصادي در تاجيكستان) شناسايي شد. اين فهرست در اختيار 50 نفر از خبرگان حوزه علوم انساني ايران و 48 نفر از خبرگان تاجيكستان قرار گرفت تا مهم ترين مسائل اقتصادي هر كدام از كشورها از نظر خبرگان آن ها شناسايي شود. پس از شناسايي، دوازده مسئله، از مهم ترين مسائل دو كشور، در قالب پرسش نامه اي در اختيار 400 نفر از مردم ايران و همچنين تاجيكستان قرار گرفت تا از اين طريق مهم ترين مسائل اقتصادي دو كشور شناسايي شوند؛ تورم و گراني، ناتواني از رقابت اقتصادي در بازار جهاني، فساد اداري (رانت خواري، پارتي بازي، و رشوه)، بي كاري، ناامني اقتصادي، قاچاق كالا، پايين بودن سطح درآمد و دست مزد، و فقر اقتصادي از مهم ترين مسائل اقتصادي شناسايي شده در ايران بودند. برخي از مهم ترين مسائل اقتصادي شناسايي شده در تاجيكستان نيز عبارت بودند از بي كاري، فساد اداري (رشوه گيري پليس و رشوه گيري در ادارات دولتي، پارتي بازي، و رانت خواري)، ناتواني رقابت توليدات داخلي با محصولات وارداتي، نبود شرايط كار، كمبود و نارسايي گاز مصرفي، وابستگي اقتصادي به كشورهاي خارجي، و پايين بودن سطح درآمد و دست مزدها.
خلاصه ماشینی:
"پس از شناسایی ، دوازده مسئله ، از مهم ترین مسائل دو کشـور، در قالـب پرسـش نامـه ای در اختیـار ٤٠٠ نفر از مردم ایران و همچنین تاجیکستان قرار گرفت تا از این طریق مهم تـرین مسائل اقتصادی دو کشـور شناسـایی شـوند؛ تـورم و گرانـی ، نـاتوانی از رقابـت اقتصادی در بازار جهـانی ، فسـاد اداری (رانـت خـواری ، پـارتی بـازی ، و رشـوه )، بی کاری ، ناامنی اقتصادی ، قاچاق کالا، پایین بودن سطح درآمد و دست مـزد، و فقـر اقتصادی از مهم ترین مسائل اقتصـادی شناسـایی شـده در ایـران بودنـد.
برخـی از مهم ترین مسائل اقتصادی شناسایی شده در تاجیکستان نیز عبارت بودند از بی کاری ، فساد اداری (رشوه گیری پلیس و رشـوه گیـری در ادارات دولتـی ، پـارتی بـازی ، و رانت خواری )، ناتوانی رقابت تولیدات داخلی با محصولات وارداتی ، نبـود شـرایط کار، کمبود و نارسایی گاز مصرفی ، وابستگی اقتصادی بـه کشـورهای خـارجی ، و پایین بودن سطح درآمد و دست مزدها.
و پس از آن مسائل نبود شرایط کار، نـاتوانی رقابـت تولیـدات داخلـی بـا محصـولات وارداتی ، افزایش قیمت کالا و خدمات ، وابستگی اقتصادی اقتصادی به کشورهای خارجی ، ناتوانی رقابت اقتصادی در بازارهای جهانی ، پایین بودن سطح درآمد و دست مزدها، و کمبود سرمایه گذاری در زیرساخت های اقتصادی و امور زیربنایی قرار دارند."