چکیده:
گردشگری مذهبی، یکی از مهمترین شاخههای گردشگری فرهنگی محسوب میشود که ماهیت خود را مدیون اعتقادات مردم به اماکن و اشخاص مذهبی و زیارت آنهاست. در ایران نیز به فراخور فراز و فرودهای سیاسی و مذهبی، در دوران اسلامی اماکن و مجموعه های فرهنگی- مذهبی فراوانی احداث شده است؛ برخی از این اماکن مذهبی، در روستاهای کنونی واقع شده است که میتوان آنها را مقاصد گردشگری مذهبی قلمداد کرد. بر اساس تجربیات موفق مکانهای مذهبی همچون مشهد الرضا، حرم حضرت معصومه در قم و حرم مقدس عبدالعظیم حسنی در شهر ری، این اماکن توان بالایی در توسعهی اقتصادی جوامع محلی دارد. در مقیاسی کوچکتر، روستای اوجیآباد از توابع شهرستان آمل که با مجموعهی تاریخی- مذهبی خود، پذیرای زائران زیادی از روستا، روستاهای اطراف، شهرهای اطراف و حتی سایر استان هاست، یکی از بهترین نمونهها برای توسعهی پایدار گردشگری فرهنگی و مذهبی و فراخور آن توسعهی اقتصاد روستایی است. در این تحقیق سعی شده است تا به واکاوی اثرات گردشگری مذهبی بر روستای اوجیآباد شهرستان آمل پرداخته شود. نوع تحقیق کاربردی، روش گردآوری اطلاعات به صورت مطالعات اسنادی و بررسی های میدانی و روش تفسیر دادهها نیز توصیفی- تحلیلی است. پس از توصیف آمارهها و میانگینها، دادههای پژوهش با استفاده از تکنیک دلفی، آزمون ANOVA و رگرسیون خطی در محیط نرم افزارSPSS تحلیل شده است. نتایج نشان میدهد که گردشگری مذهبی بر توسعهی اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و زیست محیطی روستای اوجیآباد اثر یکسانی نداشته است. از میان ابعاد مورد مطالعه در این روستا، بعد اقتصادی بیشترین تاثیر را از پدیدهی گردشگری پذیرفته است که این وضعیت نشانگر درگیر شدن و تحت تاثیر قرار گرفتن افراد مختلف و مشاغل متنوع از پدیدهی گردشگری است. البته اثرات اقتصادی گردشگری، بخش اندکی از مشاغل و افراد را منتفع ساخته و بسیاری از ساکنان محلی، از این پدیده بیبهره بوداند که این امر نیز مبین عدم استفاده از تمامی ظرفیتهای گردشگری است. همچنین تنوع فرهنگی زائران ورودی به روستا، اثرات ملموسی بر فرهنگ مردمان روستا داشته است و به لحاظ زیستمحیطی نیز مناطق حساس مرتبط و نزدیک به مجموعه، از انباشت زباله و ازدحام تاثیر بیشتری پذیرفتهاند.
Tourism industry cannot be only considered as a way of recreation and escaping from daily routines. Of course, by use of strategic planning and principles of sustainable development in tourism, we can develop the economy of countries. So far, tourism industry has been gradually developed in all parts of human society. Moreover, its connection with society and different aspects of human culture aroused the emergence of different trends. Tourism industry is one of these trends. Tourism is one of the oldest and most booming industries all over the world. Since tourism expenditure plays a decisive role in tourism economy, religious tourism can cause significant changes in the economic conditions of local communities. It is notable that tourism industry has the two core elements of supply and demand. Following this approach in tourism industry indicates its remarkable effect in the economy tourist destinations and, consequently, local communities. So, it can reveal the importance of studies on types of tourism including religious tourism to assess its economic impacts on the development of rural communities.
Tourism industry is one of the most effective approaches which is influencing in the reconstruction and development of rural areas and has been considered by planners and managers since previous decades. Oji Abad is a village in Amol County, Mazandaran Province. The presence of Astane Hazrat Abolfazl (AS) in the center of the village and its being close to sacred edifice, has made a booming religious complex there. Considering its potential capacities, the basic question is that what are some impacts of the presence of pilgrims, especially religious tourism, on the development of Oji Abad? And in which aspect these effects are more notable?
خلاصه ماشینی:
"/ / / / / / / / / / شکل شماره (٥): مقایسه تطبیقی و سنجش میزان اثرپذیری زیرمعیارهای اجتماعی منبع : یافته های تحقیق ، ١٣٩٣ سوم، اثرات فرهنگی بر اساس نتایج حاصل از محاسبات پژوهش ، از میان زیرمعیارهای فرهنگی، "زنده نگه داشتن و نگهداری از فرهنگ و هویت قومی روستا" با اختلاف نسبتا قابل توجه نسیت به سایر زیرمعیارها، بیشترین اثرپذیری از گردشگری مذهبی را به خود اختصاص داده است .
/ / / / / / / / شکل شماره (٧) : مقایسه تطبیقی و سنجش میزان اثرپذیری زیرمعیارهای محیط زیستی منبع : یافته های تحقیق ، ١٣٩٣ ششم ، مقایسه میانگین اثرات گردشگری با آزمون ANOVA با توجه به نتایج جدول شماره ٥ و از آن جا که مقدار ضریب معنی داری برابر با صفر و کمتر از ٠/٠٥ است ، میتوان اذعان داشت که تأثیر گردشگری مذهبی بر توسعه اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و زیست محیطی روستای اوجیآباد یکسان نبوده و بین آنها اختلاف معنیداری وجود دارد.
بر این اساس میتوان گفت ، گردشگری مذهبی در روستای مورد بررسی بیشترین تأثیر خود را بر روی بعد اقتصادی جامعه محلی داشته و رونق مجموعه ی مذهبی و حضور انبوه زائران در روستا، موجب شکل گیری کسب وکارهای موقت ، رونق بخش های حمل و نقل ، خدماتی و اقامتگاهی شده است ."