چکیده:
کتاب مهرگیاه اثر امیر حسن چهلتن از نویسندگان دهه شصت است. در این اثر شخصیتهای اصلی زنان هستند و نویسنده توانسته از خلال وقایع روزمره زندگی موقعیت زن ایرانی و ویژگیهای روحی و مشکلات عمده زندگی زنان را نشان دهد. در این مقاله تلاش شده است نمود مسایل اساسی که بر کیفیت زندگی زن حاکم است، یا مشکلاتی که بیشتر زنان را تحتتاثیر قرار میدهد بررسی شود و نظر نویسنده درباره تکتک آنها تحلیل شود و نشان داده شده که مردسالاری و طلاق دغدغه اصلی زنان است که بر زندگی آنها نمود دارد و نتیجهای که بهدست میآید چنین تحلیل میشود زنان چه از طبقه فقیر و بی سواد ویا از طبقه غنی و تحصیلکرده مشکل واحدی دارند که زندگی آنان را تحت تاثیر قرار میدهد.
خلاصه ماشینی:
نویسنده کوشیده با بازنمایی تجربههایی مانند زایمان مفهوم زن بودن را منعکس کند اما زنانی در داستان با وجود اینکه پیش از این دخترانی به دنیا آوردهاند، آنقدر زایمان میکنند تا پسر داشته باشند:« شمسالضحی زیر شکم زن را لمس کرد: شش شکم؟ ها!
»(همان) 1-7-1-مردگریزی و مرد ستیزی زن: در کتاب «مهرگیاه» شمسالضحی که خاطرات ناخوشایندی از پدرش را از دوران کودکیدر ذهن دارد و پدر را موجب مرگ مادرش ملک تاج میداند، ترجیح میدهد مجرد زندگی کند و خود همانند مردان به امور خانه رسیدگی میکند :«( شمسالضحی) بیست و پنج سال، سیسال است که فیتیله شوهر کردن و اینها را از گوشم بیرون آوردهام.
»(همان: 102) البته در بحثهای رفعت و شمسالضحی نفرت مردان از زنان چنین تحلیل میشود :«عزیز دلم تقدیر مرد جماعت این است.
اما آیا لازم است آنها را مثل مدالی به سینه بزنم»(همان:50) 8-1-زندگی زن بعد از طلاق: زنان مطلقه علاوه بر مشکل مالی، فشارهای دیگری را در خانواده و اجتماع تجربه میکنند که باعث سرکوبی احساسات آنان میشود:« زنان مطلقه علاوه بر فشار مالی در حیطههای دیگر نیز فشارهایی را تجربه میکنند نگرش منفی نسبت به افراد مطلقه تا حدی وجود دارد.
»(اعزازی،1385: 75) در کتاب «مهرگیاه» در اوایل داستان با توصیف مطب شمسالضحی، وی فردی درس خوانده و پزشک متخصص زنان و زایمان معرفی میشود که در روسیه بزرگ شده است اما زنانی که پیش وی میآیند، زیر دست همسرند، چندین بار زایمان کردهاند، یا در خانه مردم کار میکنند یا به قول خودشان زندگی مشترکشان چیزی جز کلفتی خانه مردم نیست.