چکیده:
در این مقاله بعد از نقل عبارتهایی از کتاب جواهر به بررسی رابطه بین دو واژه تعظیم و اهانت و اقسام آن دو پرداخته می شود. سپس معنای لغوی شعائر و حرمات و نسبت بین آن دو بیان می شود و مصادیق و احکام مربوط به حرمات و شعائر در قرآن ذکر می گردد.
خلاصه ماشینی:
در اینکه تا این قصد موجود است حرمت و تقدس این امور هم باقی است، صاحب جواهر بحثی ندارد و نیز در اینکه اگر کسی به قصد اهانت به علما یا شهدا یا نعوذ بالله به قصد جسارت به مقام حسینی سلام الله علیه به همین خاک شهر کربلا که در ادامه قصد تبرک به آن را ندارد، اهانتی کند عملی حرام است، باز بحثی نیست؛ ولی اگر عملی صدق عرفی اهانت داشت و انسان بدون قصد جسارت آن را نسبت به چنین خاکی انجام داد، حکمش چیست؟ از فرمایش ایشان دو احتمال استفاده میشود: الف- بگوییم صرف تحقق قصد تبرک، آن شئ را مستمرا مقدس میکند.
) نسبت به تقدس و عدم تقدس امری شک کردیم، روشن است اگر شخصی به قصد توهین به اصل مقدسات قطعی به این امر مشکوک جسارتی کند، قطعا حرام است؛ ولی اگر قصدش اهانت نبود و عمل او عرفا اهانت بود شاید بتوانیم با اجرای اولویت قطعیه نسبت به اعراض و دماء -که علما در آن احتیاط میکنند- بگوییم: چون شکسته شدن حریم حرمات از مبغوضترین امور نزد شارع است و چه بسا جسارت به این امور باعث جسارت به مقدسات قطعی هم بشود پس حتی در موارد شک در تقدس هم انجام عملی که عرفا اهانت است ولو بدون قصد اهانت هم انجام شود باید احتیاط کرد؛ البته روشن است که هرگز مراد ما از مشکوک التقدس، امور خرافی که در جهل و بدعت ریشه دارد نیست؛ البته در همین امور خرافی هم اگر به قصد جسارت به دین چنین اهانتی کند، باز مرتکب حرام است؛ نه از باب تقدس خرافات بلکه از باب جسارت به مقدسات قطعیه و نیز باید به قول صاحب جواهر بین اهانت و ترک تعظیم تفکیک کرد.