چکیده:
روابط جمهوری اسلامی ایران با اتحادیه اروپایی به دلایل مختلف بسیار حساس و چالش برانگیز است و موانع زیادی بر سر راه آن ایجاد شده است. در شرایط کنونی، به سختی ما شاهد عوامل و زمینه های باثبات در روابط هستیم. برقراری روابط خارجی جدی، نهادینه و درازمدت باید براساس یک رشته معیارها و شیوه های ماندگار در روند همکاری ها و مناسبات فیمابین باشد. این چالش ها طی سال های اخیر پر رنگ تر شده اند. فعالیت های هسته ای ایران یکی از مهم ترین موضوعاتی است که روابط طرفین را شدیدا متاثر کرده و جدای از مناسبات سیاسی، جنبه های دیگر روابط را نیز تحت الشعاع قرار داده است. جمهوری اسلامی ایران و اتحادیه اروپایی به علت قرارگرفتن در دو حوزه ارزشی، فرهنگی و تمدنی متفاوت، فاقد مبانی یک رابطه استراتژیک می باشند، لذا برقراری روابطی گسترده بسیار پیچیده است و به عوامل بی شماری بستگی دارد. در این مقاله تلاش می شود به موانع و چالش های روابط ایران و اتحادیه اروپایی در سال های اخیر و تاثیر موضوع هسته ای ایران، پرداخته شود و علل به وجود آمدن فضای منفی کنونی روابط، تشریح گردد. در این بحث به تلاش اتحادیه اروپایی و کشورهای بزرگ و تاثیرگذار آن در تصویب قطعنامه ها و برقراری تحریم های گسترده علیه ایران اشاره می شود. نزدیک شدن مواضع اتحادیه اروپایی به آمریکا و آژانس هسته ای وین نیز در این مقاله تشریح می شود.
خلاصه ماشینی:
"جمهوری اسلامی ایران نیز با اصالت بخشیدن به این دیدگاه که رفتار اروپا در مسئله حقوق بشر صرفا رفتاری سیاست زده و فرصت طلبانه است ، سیاستی نقادانه در حوزه حقوق بشر اتخاذ نموده ، بارها با احضار سفرای اروپایی جهت ارائه توضیح درخصوص موارد نقض حقوق بشر در این کشورها، برخی از سیاست های پیشین حقوق بشری خود، همچون تعامل با اروپاییان جهت کاستن از لحن منفی قطعنامه ها را به کناری نهاده و تلاش مینماید با استفاده از ظرفیت همراهی کشورهای همفکر در سازمان های بین المللی، اصالت رویکرد غرب نسبت به موضوع حقوق بشر در جمهوری اسلامی را به چالش کشاند (گلشن پژوه ، ١٣٩٠، کتاب اروپا ١٠: ٧٧-٧٦).
امروزه روند همگرایی در اروپا با کندی و شک و تردیدهای زیادی مواجه شده و اتحادیه اروپایی در برخی زمینه ها دچار واگرایی و به نوعی عدم پیشرفت شده که این امر خود بازتابی از منافع متضاد و سیاست های متفاوت کشورهای عضو آن در مسائل مختلف داخلی و خارجی است .
(Déclaration du sommet UE-États-Unis 10 Jun. 2008) روند وقایع مربوط به پرونده هسته ای ایران طی هشت سال اخیر نشان میدهد آمریکا که ابتدا در دوران نئوکان های مقطع بوش (با حمایت و فشار لابی رژیم صهیونیستی) به دنبال گزینه جنگ و درگیری نظامی برای حل پرونده هسته ای ایران بود، در طول زمان با تشویق و توجیه کشورهای بزرگ اروپایی و همچنین اتحادیه اروپایی به عنوان یک مجموعه ، نهایتا گزینه تحریم های سخت و هدفدار به جای جنگ را پذیرفت ."