چکیده:
در این پژوهش با اشاره به تحولات سریع در عرصه فناوری اطلاعات، تاثیر این متغیر بر عملکرد و وظایف سنتی دیپلماتیک بررسی شده ضمن برشمردن دوره های مختلف تکامل مفهوم دیپلماسی، از ظهور و بروز دیپلماسی عمومی به عنوان محصول تعامل عرصه های فناوری اطلاعات و دیپلماسی نام برده شده است. بررسی تطبیقی خصوصیات دیپلماسی در دوره های مختلف مذکور نیز دگرگونی اساسی در مفاهیم و محتوای دیپلماسی را نشان داده انطباق با شرایط جدید محیطی ضرورت توجه بیشتر دستگاه دیپلماسی به فناوری اطلاعات و تخصص های جدید مورد نیاز دیپلمات ها برای عملکرد بهتر در فضای به شدت در حال تغییر و دگرگونی صحه می گذارد. در اثر چنین پدیده ای مفاهیم جدیدی در عرصه دیپلماسی به وجود آمده که ضرورت درک و فهم عمیق این مفاهیم مسئله اصلی مورد نظر در این مقاله است. مفاهیم جدید ترکیبی از عبارات دیجیتال، سایبر، مجازی، الکترونیک، اینترنت با دیپلماسی هستند. مفاهیم جدیدی مثل «ای ویزا» یا «سفارت دیجیتال» نیز این روزها در عرصه امور دیپلماتیک بسیار کاربرد دارد. در اینجا به نظر می رسد که یکی از شاخه های علوم فنی و مهندسی با یکی از رشته های علوم انسانی با یکدیگر تلفیق شده و عرصه کاملا جدیدی را به وجود آورده اند. در این پژوهش ضمن تاکید بر انکار ناپذیر بودن تاثیر عمیق فناوری اطلاعات بر دیپلماسی، ضرورت بازنگری در کلیه مبانی نظری و شکلی موجود در این زمینه مورد توجه قرار گرفته است.
خلاصه ماشینی:
هم اینک ارتباطات جهانی و پیشرفت های روزافزون فناوریهای نوین اطلاعات و ارتباطات با پراکندن اقتدار میان بازیگران متعدد، افزایش حضور و تأثیر جامعه مدنی جهانی و رهبری جریان توسعه جهانی امور مالی و تجاری، روند سنتی روابط بین الملل را با چالشی نوین مواجه ساخته اند، مدل های سلسله مراتبی جای خود را به شبکه ها داده اند، گشودگی و شفافیت مرزهای اطلاعات سری را درنوردیده اند و عقاید و ثروت ها با سرعت بیسابقه ای حول یک شبکه جهانی متشکل از دولت ها، شرکت ها و سازمان های غیردولتی در جریان هستند.
این ارتباطات جهانی و پیشرفت های روزافزون فناوریهای نوین اطلاعات و ارتباطات با پراکندن اقتدار میان بازیگران متعدد، موقعیت های نوین حاصل از رشد و گسترش بهره گیری از فناوریهای نوین ارتباطات و اطلاعات ، پیچیدگی حاصل از وابستگی متقابل ، جهانیشدن فرهنگ ، امپراطوری افکارعمومی، انقلاب رسانه ها و علاوه بر این ها جریان بین المللی فرهنگ ، عقاید و اطلاعات جملگی به عنوان عوامل نوین ، روند سنتی روابط بین الملل را با چالشی نوین مواجه ساخته اند و بر دولت های ملی فشار میآورند و آن ها را وادار میسازند تا سریعا به تجدیدنظر در ساختارهای مدل سیاست خارجی و روند دیپلماسی خود و ایجاد تحول در آن ها بپردازند.
در عصری که مرزهای سرزمینی اهمیت خود را به مرزهای اقتصادی و فرهنگی واگذار مینمایند و فناوری اطلاعات و ارتباطات ، فرایند جهانی شدن را سرعت میبخشد، حضور سودمند در افکار عمومی دنیا، از طریق شبکه های اطلاع رسانی جهانی برای تأثیرگذاری در راستای تأمین منافع ملی در ابعاد مختلف سیاسی، اقتصادی و فرهنگی، عمده ترین تلاش اغلب کشورهای جهان است .