چکیده:
در سال های اخیر، بخش عمده ای از یارانه ی صادراتی با عنوان جوایز صادراتی پرداخت شده، اما در رابطه با تاثیر این جوایز بر الگوی صادرات محصولات کشاورزی مطالعه ای انجام نشده است. این پژوهش به بررسی تاثیر جوایز صادراتی بر الگوی صادرات محصولات کشاورزی پرداخته شده است. در این راستا محصولات کشاورزی به سه دسته با نسبت های گوناگون جوایز صادراتی طبقه بندی و اثر جوایز صادراتی بر الگوی صادرات محصولات یاد شده طی هفت سال پیش و هفت سال بعد (1374-1387) از اجرای سیاست جایزه ی صادراتی مورد بررسی قرار گرفت. برای بررسی تاثیر جوایز پرداخت شده بر الگوی تجارت محصولات کشاورزی، محصولات 24 گانه ی بخش کشاورزی به سه گروه تقسیم شدند. گروه نخست شامل محصولات و زمانی بود که جایزه پرداخت نمی شد. گروه دوم یارانه 5/1 درصد و کم تر و در نهایت گروه سوم بیش از 5/1 درصد یارانه دریافت می کرده اند. نتیجه ی تجزیه و تحلیل واریانس چندگانه نشان داد که بین گروه اول و دوم (عدم دریافت جایزه و جایزه کم تر از 5/1 درصد) تفاوت معنی داری وجود ندارد، اما بین گروه سوم (دریافت کنندگان یارانه بیش از 5/1 درصد) با گروه اول و دوم از نظر آماری اختلاف معنی داری وجود دارد. به بیان دیگر، برای تاثیر گذاری جوایز صادراتی لازم است مقدار جوایز از یک حد آستانه بالاتر باشد.
The present paper investigates the link between tariff rates and consumer prices for poultry and veal using pass-through panel data model. For that purpose we use consumer price، world price، and domestic producer price tariff trade costs data for 12 provinces of 15 data points 1371-85 for poultry and for 10 provinces of 19 data points 1369-87 for veal. The pass-through panel data model estimation results show that increasing the poultry tariff rate from 4% to 90%، consumption price of this product with increase 11.39% and with increasing the beef tariff rate from 4% to 90%، consumption price of this product with increase 27.37%.
خلاصه ماشینی:
"بررسی سیستم های تشویق صادرات در کشورهای آسیایی نشان می دهد که در بیش تر این کشورها سیستم بازپرداخت حقوق گمرکی وجود دارد و برای جلوگیری از راکد ماندن سرمایه ی صادر کننده از زمان پرداخت تعرفه ی گمرکی تا لحظه ی صدور، اغلب تولیدکنندگان فعال در بخش صادرات دارای انبارهای زیر کلید گمرک هستند (به نقل از گزارش بررسی تجربه ی یارانه های صادراتی ، سازمان توسعه تجارت ایران ١٣٨٧).
در خلال سال های ٨٠-١٣٧٦ تغییر ساختار اقتصاد کشور و بر طرف کردن مشکلات دیوان سالارانه ی آن ، شرایطی مناسب را برای تداوم رشد صادرات غیر نفتی فراهم کرد، اما افزایش هزینه ی تولید اغلب کالاهای صادراتی به دلایل گوناگون از عواملی بود که به تضعیف موقعیت رقابتی صادرکنندگان در بازارهای هدف منجر می شد به همین سبب ضرورت احیای جوایز صادراتی مورد توجه مسئولان قرار گرفت و به موجب بند (ه ) تبصره ی ١٩ قانون بودجه سال ١٣٨١ به دولت اجازه داده شد که در سال ١٣٨١ بخشی از درآمد یک درصد (١%) موضوع اندوخته ی احتیاطی صندوق ضمانت صادرات ایران با تأیید سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور برای تشویق صادرات اختصاص یابد(سازمان توسعه تجارت ایران ١٣٨٧).
بـه بیان دیگر اگرچه جوایز موجب افزایش صادرات محـصولات کـشاورزی شـده اسـت ، امـا لازم اسـت بررسی شود که آیا این جوایز الگوی صادرات محصولات کشاورزی را تغییر داده است ؟ برای پاسخ به پرسش یاد شده براساس یارانه ی پرداخت شده ، محصولات ٢٤ گانه مورد اشاره به سه گروه تقسیم بندی شدند."