چکیده:
با وجود آنکه بدون طهارت شرعی نباید آیات قرآن کریم را لمس کرد، آیات قرآن بر سکه های اسلامی در عصر عبدالملک بن مروان (حک:65 -86 هـ) ضرب شد و این اقدام واکنش هایی را در میان برخی قراء، فقها و علمای دین برانگیخت.مساله این پژوهش آن است که حکومت اموی چگونه و با استفاده از چه شیوه هایی این واکنش ها را به انفعال کشاند واین سکه ها چرا و چگونه در بین مسلمانان رایج شد؛ به گونه ای که از آن زمان ضرب آیات قرآن به ویژه سوره مبارکه اخلاص و آیه سی وسوم سوره مبارکه توبه در بیشتر سکه های اسلامی رایج گشت.با جست وجو در منابع و بهره گیری از تحلیل تاریخی، روشن شد که شدت عمل عبدالملک بن مروان و دیگر خلفای مروانی در کنار کار تبلیغی، دو عامل اصلی موثر در تثبیت رواج این سکه ها بوده است.
خلاصه ماشینی:
ضرب سکه های عربی – اسلامی؛ ویژگیها و مسایل آن پیش از اسلام ، عرب سکۀ مستقلی نداشت و آنچه در دادوستد به کار میبرد، همان درهم ایرانی و دینار رومی بود (بلاذری، ١٩٨٨: ٤٤٩؛ مقریزی، هــ / ١٩٦٧م : ٧؛ منـاوی، ١٩٨١: ٦٢)؛ طبیعـی بـود که این سکه ها دارای نقوش و عبارات خاص آن ملل باشد (ترابی و وثیـق ، ١٣٧٣: ٦١ – ٦٨).
Note :٢١٧,jafri) و خلافـت او احتمـال خلافـت هـر نـالایقی را فراهم آورده است - میتوان تصور کرد مردم مخالفبا سیاست امویان در زمینۀ سکه باشند؟ امویـانی که در حره آن جنایات را مرتکب شـدند و پـس از آن ، خانـۀ خـدا را بـه آتـش کـشیدند و خلیفـه آغازگر ضرب سکه های عربـی – اسـلامی، عبـدالملک رسـما مـردم را تهدیـد بـه شمـشیر کـرد و مخالفان را بیم داد (حسن ، ١٩٦٤: ١/ ٢٩٩)؛ والیـانش چـون حجـاج افـراد را بـه گمـان یـا بـه جـرم دیگران دستگیر میکردند؛ امویانی که حسین بن علی (ع ) را به شهادت رساندند و خلافت اسـلامی را به سلطنت اموی بدل نمودند (٧٩ :٢٠٠٥ ,Ahmadvand)؛ در شرایطی کـه امویـان و اعـوان و انصارشان چنین میکردند (عش ، ١٩٨٥: ١٦٠ – ١٦١) و مسلمانان از بیم جان یـا امیـد بـه سـکه هـا (حاوی آیات قرآن ) لب فرو بسته بودند (ابن عبدربه ، ١٩٩١: ١/ ٧٦-٧٧)، آیـا مـیتـوان مخـالفتی از سوی مسلمانان به ویژه متشرعان تصور کرد؟ با وجود این فضای تاریک و سنگین ، در لابه لای صفحات تاریخ ، اشاراتی را مییابیم که برخـی از افراد که منابع از ایشان به فقها، علما یا قراء یاد کرده اند، بـه ایـن عمـل اعتـراض کـرده انـد.