چکیده:
در سرزمین خشک و نیمهخشکی مانند ایران، جنگلهای کرانه دریای خزر یکی از ذخایر اکولوژیک عظیمی است که
ارزشهای طبیعی و اقتصادی بسیاری را در خود نهفته دارد. حفظ این منبع و بهبود وضعیت محیطی آن، هم برای جامعهای که
بطور مستقیم با آن مرتبط است و هم برای کل کشور مسالهای حیاتی است. متاسفانه، دخل و تصرفهای ناسنجیده، بدون
هدف و برنامه، موجودیت این جنگلها را در شرایط کنونی به مخاطره انداخته است. قریب یک سوم از کل سطح جنگلهای شمال کشور (6/000/000 هکتار) از جنگلهای مخروبه پوشیده شده است. در داخل این مخروبه، خانوادههای زیادی به صورت مجتمع و یا پراکنده در آبادیهای یک خانوار تا چند خانوار زندگی می کنند که یکی از عوامل عمده تخریب بودهاند. در این محدوده قریب 100/00 خانوار، با حدود 4/5 میلیون واحد دامی در قالب 33/000 واحد دامداری مستقر هستند که شغل اصلی و عمده آنها دامداری است این تحقیق با عنوان بررسی جغرافیایی اثرات اقتصادی اجتماعی "طرح خروج دام از جنگل" میباشد که دو فرضیه مهم و اصلی آن شامل : بهبود وضعیت ا قتصادی و معیشتی روستاییان دامدار و جنگل نشین پس از اجرای طرح "خروج دام از جنگل " وافزایش برخورداری از خدمات اجتماعی و امکانات زیربنایی در دهستان های کلاردشت پس از اجرای طرح خروج دام از جنگل میباشد و در این تحقیق سعی در یافتن پاسخ این دو فرضیه هستیم زیرا افرادی که طرح را پذیرفته اند و به اصطلاح مشمول طرح «خروج دام از جنگل » شدند در ازای خارج شدن خود و دامهایشان از جنگل پول نقد و یا زمین دریافت کرده اند و لیکن اکثریت آن ها نتوانستند شیوه معیشت دامداری خود را بعد از
اجرای طرح ادامه دهند. بنابراین مشکلات اقتصادی و اجتماعی برایشان بوجود آمده است.به منظور بررسی دقیق تر و کسب نتیجه مطلوب بهینه از روش کتابخانهای، میدانی و پرسش نامهای استفاده گردیده است .
به نظر نگارنده در جهت موفقیت و کارآمدن کردن طرح باید به شاخصهایی نظیر آنچه در ذیل آمده، توجه ویژه شود.
ا یجاد امکانات جانبی با توجه به استعداد منطقه از قبیل قالی بافی، کارگاه های کوچک روستایی، توصیه پرورش زنبور
عسل و غیره تا به این طریق مشکل بیکاری تا حدودی حل شود.
از خانوادههای مشمول طرح تا زمانی که این گروه بتوانند از نظر اقتصادی به حدی از خودکفایی برسند، حمایت شود.
زمینهایی که به مشمولین طرح واگذار میشود تا حد امکان در نزدیکی روستای محل سکونت آنها باشد و . . .
خلاصه ماشینی:
"سوال ٣- کدام یک از جنبه های زیر شیوه زندگی فعلی را دربر می گیرد ؟ جدول ٣- شیوه زندگی جنبه ها فراوانی مطلق فراوانی درصدی فروانی تجمعی درصدی تولید کننده 3 4 4 مصرف کننده 42 57/59 61/59 هردو 28 38/41 100 جمع 73 100 ـ ـ ـ منبع : مطالعات میدانی نگارنده با توجه به یافته های پژوهش ، در این زمینه می توان گفت نزدیک به ٦٠ درصد از جامعه آمـاری مـورد بررسـی در این تحقیق ، خود را با اجرای طرح « خروج دام از جنگل » مصرف کننده می دانند و ٣٨/٣٤ درصد خـود را جـزء تولیـد کنندگان و مصرف کنندگان به حساب می آورند که علت اصلی مبنی بر تولید کننده بودن آنها،موقعیت گردشگری منطقـه می باشد که از این طریق شغل های کاذبی به وجود می آید که درآمد زیادی نصیب شان می گردد.
با توجه به مصاحبه های پی در پی با دامداران روستایی که در منطقه کلاردشت توسط نگارنده بعمل آمده به این نتیجه می توان دست یافت که روستاییان دامدار هر چند که بعد از اجرای طـرح «خـروج دام از جنگـل » زمـین و یـا پـول نقـد دریافت کرده اند و نیز خانوارهایی که از جنگل خارج شده اند و در جای دیگری اسکان یافتـه انـد و از امکانـات بیشـتری برخوردار هستند و لیکن میل باطنی آن ها بازگشت به وضعیت گذشته می باشد و ترجیح می دهند مشکل گذشته دامداری سنتی را با همان شیوه و رنج فراوان از سـر گیرنـد تـا اینکـه در محـیط هـای جدیـد و مـدرن ، وضـعیت بهتـری از نظـر برخورداری از خدمات آموزشی ، بهداشتی داشته باشند."