چکیده:
یکی از مسائل ساختاری نظام مدیریت و برنامه ریزی کشور، مساله تمرکز خدمات در مرکز و ضعف و نارسائی آن در پیرامون است که مسبب مسائل متعددی چون رشد بیعدالتی و افزایش فقر در مناطق مختلف کشور میباشد. هدف تحقیق حاضر، بررسی وضعیت خدمات عمومی و نحوه پراکنش آنها در شهرستان های استان همدان است . روش پژوهش مبتنی بر روش توصیفی- تحلیلی میباشد. داده های مورد نیاز به شیوه کتابخانه ای و اسنادی، و با بررسی ٥٢ متغیر از سالنامه آماری سال ١٣٩٢ استان همدان به دست آمده است . تحلیل داده ها با استفاده از مدل های تصمیم گیری TOPSIS و KOPRAS، وزن دهی به روش آنتروپی و تکنیک تحلیل خوشه ای انجام گرفته است . نتایج به دست آمده بیانگر عدم تعادل در توزیع خدمات در بین شهرستان های استان همدان میباشد. نظام برنامه ریزی این استان تابعی از برنامه ریزی مرکز- پیرامون است ، به گونه ای که اکثر خدمات در مرکز (همدان ) واقع شده و هرچه فاصله از مرکز زیاد میشود، سطح خدمات نیز کمتر میشود. یافته ها نشان میدهد که شهرستان همدان با رتبه یک (با ضریب ٠/٦٠٠) و در سطح برخوردار از توسعه ، شهرستان ملایر با رتبه ٢ (با ضریب ٠/٣١٠) در سطح نیمه برخوردار، شهرستان های بهار (با ضریب ٠/٣٠٥)، نهاوند (با ضریب ٠/٢٦٦)، کبودرآهنگ (با ضریب ٠/٢٠٥)، تویسرکان (با ضریب ٠/١٧٧) و رزن (با ضریب ٠/١٧٦) و با رتبه های ٣ تا ٧ درسطح محروم ، و شهرستان - های اسدآباد (با ضریب ٠/١٣٨) و فامنین (٠/٠٨٤) نیز با رتبه های ٨ و ٩ در سطح بسیار محروم قرار دارند.
One of the structural problems in management and planning system of Iran is the problem of service centralization at the center and its weakness and insufficiency in the around، which caused different problems such as rise of injustice and increase poverty in the country. The aim of current research is to examine the status of public services and find the best way to distribute them in the counties of Hamadan province. The required data of this descriptive-analytic research are collected via librarian-attributive method and examined 52 variables from statistical yearbook of 2013 in Hamadan province. Analyzing information is done by using KOPRAS and TOPSIS decision-making models; weighting with the method of Entropy، and Cluster analysis technique. The results indicate unbalance in the distribution of services among counties of Hamadan province. The planning system of this province is a function of center-around planning، in such a way that the majority of services are located at the center (Hamadan) and as the distance from the center increases، the level of services will be decreased. The findings show that Hamadan county with score 1 (by factor of 0.600)، is in the developed level، Malayer county with score 2(by factor of 0.310)، is in the half-developed level، and Nahavand (by factor of 0.266)، Tuiserkan (by factor of 0.177)، Kabutarahang (by factor of 0.205)، Razan (by factor of 0.176)، and Bahar (by factor of 0.305) counties with scores 3 to 7، are in the deprived from development level، and Asadabad (by factor of 0.138) and Famenin (by factor of 0.084) with score 8 and 9، are in the more deprived level.
خلاصه ماشینی:
"تحلیل سطوح برخورداری و رتبه بندی شهرستان های استان همدان با استفاده از مدل های چند معیاره TOPSIS و KOPRAS حسن اسماعیل زاده 1 : استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه شهید بهشتی، تهران ، ایران رضوان صفرخانی: کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران ، ایران یعقوب اسماعیل زاده : کارشناس ارشد برنامه ریزی شهری، دانشگاه گیلان ، رشت ، ایران دریافت : ١٣٩٤/١٢/٢٨ صص ٢٨- ١٥ پذیرش : ١٣٩٥/٤/٢٠ چکیده یکی از مسائل ساختاری نظام مدیریت و برنامه ریزی کشور، مسأله تمرکز خدمات در مرکز و ضعف و نارسائی آن در پیرامون است که مسبب مسائل متعددی چون رشد بیعدالتی و افزایش فقر در مناطق مختلف کشور میباشد.
در این تحقیق با بررسی ٥٢ متغیر بر اساس سالنامه آماری ١٣٩٢ با استفاده از مدل های تصمیم گیری KOPRAS و TOPSIS، به رتبه بندی میزان توسعه یافتگی شهرستان های استان همدان (شامل ٩ شهرستان ) پرداخته شده است .
بر اساس تحقیق حاضر که به کمک مدل های تصمیم گیری KOPRAS و TOPSIS انجام گرفته ، مشخص شده است که بین مناطق و شهرستان های استان همدان نیز نوعی عدم تعادل در توزیع و پراکنش خدمات وجود دارد، برای بررسی بیشتر و اعتماد به یافته ها از دو مدل کمی TOPSIS و KOPRAS استفاده شده که نتایج هر دو مدل ، بیانگر تسلط رویکرد مرکز- پیرامون در سطح استان است ، به گونه - ای که با افزایش فاصله از مرکز، سطح خدمات کاهش می یابد."